Hastalıkların bir kısmı kan,semen,vajinal sıvılar gibi vücut salgıları ile bulaşırlar. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar da cinsel temas sırasında semen ve vajinal sıvılar gibi vücut salgıları ile bulaşan hastalıklar olup,bazıları sadece cinsel organlarda ve komşu bölgelerde (vajen,penis,üretra- dış idrar yolu,özellikle homoseksüeller için anüs) hastalık oluştururken,bazıları tüm vücuda yayılma eğilimi gösterebilirler. Gelişme süreci içerisinde cinselliğin daha yaygın ve serbest hale gelmesi cinsel yolla bulaşan hastalıkların yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Heteroseksüel ya da homoseksüel olmak üzere genital,genital-oral,oral-anal,genital-anal tüm davranış biçimlerini içerir.
Kimlerde görülür? Görülme sıklığı nasıldır? Hangi yaşlarda daha sık görülür?
- En fazla 15-30 yaş grubunda görülür.
- Kadında 14-19 yaş arası daha sık görülür. Erken yaşta evlenme,biyolojik olarak kadınlardaki cinsel organ mukozasının cinsel ilişki sırasında tahriş olasılığının daha fazla olması riski arttırır.
- Erkekte ise 19 yaş sonrası daha sık görülür. Erkeklerin cinsel olarak daha aktif olmaları,daha erken yaşta cinsel ilişkiye başlaması,para karşılığı seks yapmaları ve daha fazla cinsel eş değiştirmeleri CYBH için daha fazla risk oluşturmaktadır. Aynı zamanda sünnetsiz erkekler sünnetli erkeklere göre CYBH için daha yüksek risk taşımaktadır.
- Çoklu partneri olan kişiler,cinsel aktivitenin fazla olduğu genç yaş grupları,CYBH ve korunma konusunda yeterli eğitimin olmaması,kondom kullanmaktan hoşlanmamak veya kondom temin etmede güçlük (özellikle ekonomik nedenlerden ötürü),bazı kültürel ve dinsel inançlar CYBH yayılmasında önemli sorunlardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için başlıca risk faktörleri nelerdir?
- Çok eşlilik
- Eşin birden fazla eşinin olması
- Hayat kadınları ve müşterileri
- Yakın zamanda cinsel eş değiştirmek
- CYBH belirtisi olanla ilişkiyi sürdürmek
- Eşlerin de tedavi edilmesi gerektiğinin bilinmemesi
- Eğitim ve kondom kullanımının az olması
- Genç yaş,Kadın cinsiyet,Sünnetsiz olma
- Başka bir CYBH varlığı
Prof. Dr. Bülent Tıraş