Tanı Nasıl Konulur?
Fibromiyalji tanısı,öykü ve fizik muayene bulguları ile konulur. Ağrının dağılımı ve eşlik eden belirtiler ayrıntılı olarak değerlendirilir. Akademik çalışmalarda tanımlanmış 9 çift hassas noktadan 11’inin ağrılı bulunması,fibromiyalji tanısı için gerekli olsa da,pratikte 6 hassas nokta bulunması yeterli gelir. Bu hassas noktalar ense,boyun,omuz,sırt,göğüs duvarı,dirsek,kalça,bel ve diz bölgesinde bulunur. Kas,tendon ve bağlardan oluşan belirli hassas noktaların üzerine basınç uygulandığında ağrı oluşur.
Fibromiyalji Tedavisi Mümkün Olan Bir Hastalık mı?
Tedavide birinci adımı,hasta eğitimi oluşturur. Çünkü hastalığın gerçek olduğu,ağrının şiddetli olsa bile yaşamı tehdit etmediği,şekil bozukluğu ve sakatlığa neden olmadığının anlatılması gerekir. Uzun süren bir hastalık olduğu için zaman içinde belirtilerde dalgalanmalar,artmalar ve azalmalar olabilir. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte,atakların şiddeti ile sıklığını azaltan çok sayıda tedavi yöntemi mevcuttur.
Tedavide amaç;ağrı kontrolünü sağlamak,uykuyu düzenlemek,yorgunluk ve depresyon gibi duygu durum bozukluklarını ortadan kaldırmaktır. Bunun için antidepresanlar,klasik ağrı kesiciler,lokal sıcak ve fizik tedavi uygulamalarının yanı sıra elektriksel akımlardan oluşan fizik tedavi yaklaşımları ve masaj gibi çeşitli yöntemlere başvurulur. Bu tür tedaviler ve yaşam biçimi değişiklikleri ile fibromiyalji’nin belirtileri kontrol altına alınabilir.
Ağrıları ve Yorgunluğu Azaltmak İçin Yapılması Gerekenler
Yaşam alışkanlıklarınızda yapacağınız değişikliklerle atakların şiddetini ve sıklığını azaltabilirsiniz.
Spor: Düzenli egzersiz yapıldığında ağrıların şiddeti azalır,hatta tamamen kaybolabilir. Genellikle germe ve gevşeme egzersizlerinin yanı sıra yürüme,yüzme veya bisiklet gibi düşük etkili hafif aerobik egzersizler önerilir. Örneğin haftada 3-4 kez,45 dakika – 1 saat yürümek,ağrıların azalmasına büyük bir katkı sağlar. Yapılan çalışmalar yoga,pilates ve tai-chi egzersizlerinin de yararlı olduğunu gösterir.
Beslenme: Dengeli beslenin. Meyve ve sebzeden zengin bir beslenme şekli,kaslarınız için gerekli olan eser elementler ile mineralleri sağlar. Aşırı şekerli gıdalar almayın,kafein alımını azaltın,alkol ve sigara kullanmayın.
Uyku:Düzenli uyuyarak fiziksel ve psikolojik olarak rahatlayın. Aynı saatte yatıp,aynı saatte kalkın. Gündüz uyumaktan kaçının.
Hareket: Hareketli bir yaşantı sürün. Yüzün,yürüyün,bisiklet gibi aerobik egzersizleri yapın. Asansör yerine merdivenleri tercih edin. Aracınızı bir durak uzakta park edip gideceğiniz yere kadar yürüyün.
Psikoloji: Çevrenizde varsa destek gruplarına katılın. Stresli yaşam stilinizi değiştirin. Meditasyon ile stresten arının. Gevşemek için her gün kendinize zaman ayırın. Hastalığın sebepleri değil,çözümleri üzerinde durun. Aktif kalın.
İş Hayatı: Yoğun bir tempoda çalışıyorsanız,sık sık ara vererek dinlenin. Unutmayın ki,kariyer her şey demek değildir.
Prof. Dr. Reyhan Çeliker