Çocuklarda meydana gelen ishallerde sıvı kaybı yüksek olmaktadır. Bu da çocuklarda hastane yatışlarını artırırken,basit bir yaz ishali nedeniyle bir yetişkinin hastaneye yatma ihtimali ise daha düşük oluyor. Çünkü sıvı kayıpları çocukları özellikle de bebekleri daha fazla etkiliyor. Çocuklarda yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor. O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor,sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor. Çocuk ve bebek ölümlerinin en sık sebebelerinden biri ishal ve ona bağlı su kaybıdır.
Yazın İshaller Neden Artıyor?
İshallerin yaz aylarında görülme oranlarının artmasının iki ayrı sebebi bulunuyor. Birinci neden havaların ısınması nedeniyle besinlerin daha kolay bozulması,ikincisi ise artan sıvı ihtiyacı nedeniyle her durumda sıvı alma isteğinin mikrop alma riskini artırması. İshallerin ortaya çıkmasındaki bir başka önemli etken ise hijyen kurallarına uyulmaması.
İshale yol açan etkenler arasında en sık görülenler virüsler,daha az oranda bakteriler ve nadiren de parazitler geliyor. Etkene bağlı olarak da tedavi farklılaşıyor. Ancak en yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler ise daha çok besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor.
İshal durumunda neler yenmeli?
İshal ve kusma neticesinde sıvı kaybı yaşandığından birinci öncelik kaybedilen sıvının yerine konmasıdır.Sıvı dengesini yerine koyabilmek için ailenin eğitimi çok önemli rol oynuyor.Su ve sulu gıdalar meyve suları tuzlu ayran gibi içecekler hafif sıvı kayıplarında yeterli oluyor Sıvı dengesi aşırı bozulmamış vakalarda sulu dışkılamayı düzeltmek için diyeti de değiştirmek gerekir. Daha az yağlı,fazla lif içermeyen,pirinç,patates,havuç haşlama muz gibi barsakları az çalıştırmaya yönlendirici bir diyet öneriliyor.
İshalde öncelikli amaç sıvı dengesini koruyucu önlemleri erkenden almak ve kayıpları hastanaye yatmadan ağız yoluyla yerine koyma tedavileri uygulamak. Kusmalar için yine ailenin eğitilmesi önemli. Beslenme şeklindeki düzeltmeyle de kusma ilaçsız bir şekilde önlenebiliyor. Kusması olmayan çocuklarda tedavi biraz daha kolay oluyor.Sıvı kaybı fazla olmayan durunlarda diyet genelde başarılı oluyor.
Dr. Ali Kaya