Tıpta tüberküloz olarak adlandırılan verem hastalığına halk arasında "ince hastalık"da denmektedir. Tüberküloz,asıl olarak akciğerlerde yerleşen,fakat kan ve lenf yoluyla tüm vücuda dağılabilen mikrobik,bulaşıcı,süreğen bir hastalıktır. Hasta kişinin öksürmesi,aksırması,konuşması ve nefes alıp vermesi sırasında havaya saçılan mikroplar havada günlerce asılı halde canlı kalmaktadır. Acıbadem Eskişehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Kantarcı. Tüberküloz hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
1)Tüberküloz Hastalığı İyileşir mi?
Tüberküloz,ilaç tedavisi ile kesinlikle iyileşebilen bir hastalıktır. İlgili hekim tarafından verilen ilaçların düzenli ve hiç aksatılmadan,tercihen bir doktor gözetiminde alınması ile tamamen iyileşmektedir.
2)Tüberküloz Hastalığı Kimlerde İyileşmez?
İlaçları düzenli ve yeterli sürede kullanmayan hastalarda tedavide zorluklar yaşanabilmektedir. Bu zorluklar ilaç direnci varlığında daha da artmaktadır. Genel olarak düzenli tedavi kullanılan hastalarda sonuç daha olumlu olmaktadır.
3)Dirençli Tüberküloz Nedir?
İlaçlar düzenli kullanılmadığı takdirde tüberküloz basillerinde ilaca karşı direnç gelişebilir. Bu durumlarda ilaçlar tüberküloz basillerini öldüremez ve hastalık devam edebilir,ilaca dirençli tüberküloz olarak adlandırılan bu durumda,yan etkileri fazla ve pahalı olan ilaçlarla ( yaklaşık 2 yıl) tedavi gerekmektedir.
4)Tüberküloz İlaçlarının Yan Etkileri Var Mıdır?
Tüberküloz hastalığının tedavisi arasında kullanılan ilaçlara bağlı yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Çok sık görülmeyen bu yan etkilerin ortaya çıkması genellikle hastalığın tedavi başarısını etkilemez. Yan etkileri ise;cilt döküntüsü ve kaşıntı,iştahsızlık,bulantı,kusma,karın ağrısı,baş dönmesi,eklem ağrısı,parmaklarda uyuşma,görmede bulanıklık,kulakta çınlama ve ağız etrafında uyuşma görülebilir.
5)Hastanede Yatılması Gerekli Midir?
Bilimsel olarak,hastanede tedavi ile ayaktan tedavi arasında,hastanın iyileşmesi açısından olduğu gibi aile bireylerine bulaştırıcılık açısından da fark yoktur. Genellikle tedaviye başlandıktan kısa süre sonra bulaştırıcılık ortadan kalkar. Asıl bulaştırıcılık tedavi başlamadan ortadan kalkar. Önemli olan hastanın gözetimli olarak düzenli ve uygun tedavi almalarıdır. Hastaneye yatırılarak tedavi edilebilecek hasta grupları;kronik ilaç direnci saptanan,tedavi yetersizliği olan,tedavide uyumsuz ve genel durumu bozuk hastalar,fazla kan tükürmesi olan hastalar,şeker böbrek ve karaciğer hastalığı gibi ek hastalığı olanlar için geçerlidir.
6)Bulaşıcılık Ne Kadar Sürer?
Bulaştırıcılık her hastada aynı değildir. Akciğerinde kavite denen yaraların oluştuğu hastalar,gırtlak tüberkülozu olanlar,öksürük sıklığı fazla olan hastalar ve mikrobun bazı tipleri daha fazla bulaştırıcıdır. Etkili tedavi ile ilk günlerden itibaren mikrop sayısı hızla azalmaktadır.
7)Tüberküloz Tedavisinde Vitamin Takviyesi Gerekli Midir?
Normalde,standart olarak vitamin takviyesine gerek yoktur. Bazı özel durumlarda (şeker hastalığı,çok ilaca dirençli tüberküloz,hamilelik) ek vitamin takviyesi gerektirebilir.
8)Tüberküloz Hastası ile Aynı Evde Yaşayan Kişi Ne Yapmalıdır?
Tüberküloz hastası ile aynı evde yaşayan kişi mutlaka verem savaş dispanserinde kontrolden geçmeli,belli aralarda bu kontrolleri tekrarlanmalıdır.
9)Tüberküloz Deri Testi nedir? Nasıl Yapılır? Nasıl Yorumlanır?
Tüberkülin testi materyali,küçük iğne ile ön kol derisi içine uygulanır.2 -3 gün sonra ciltte oluşan kabarıklıklar bir doktor tarafından değerlendirilir. Oluşan kızarıklık değil,sert kabarıklık önemlidir. Kabarıklığın oluşmaması deri testinin negatif olduğunu gösterir ve tüberküloz basilleri ile karşılaşmadığı anlamına gelir. Kabarıklık oluşması da pozitif olarak yorumlanır,tüberküloz basili ile karşılaşıldığını göstermektedir.
10)Hamilelerde Tüberküloz Tedavisi Nasıldır? Emziren Annelerde Tüberküloz Tedavisi Nasıldır?
Hamilelerde Tüberküloz tedavisinin başarısı bebeğin sağlığı açısından çok önemlidir. Bu nedenle hamilelik sırasında tüberküloz tedavisi yapılabilir ve streptomisin hariç diğer ilaçlar güvenle alınabilir. Annenin içtiği ilaçlar bebek için koruyucu değildir. Tüberküloz ilaçları,emziren annelerde de güvenle uygulanabilir.
Sağlık Editörü