Vitaminler

A Vitamini, B1, B2, B3 Vitamini, C Vitamini, D Vitamini …

A Vitamini

Yağda eriyen bir vitamindir,antioksidan özellik gösterir. En iyi kaynakları balık,karaciğer,yumurta sarısı,rafine edilmemiş bitkisel sıvı yağ,sarı ve yeşil yapraklı sebzelerdir. ( Havuç,kayısı,portakal,kavun,ıspanak,maydanoz gibi )

A vitamini göz sağlığının korunmasında,bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde ve kansere karşı korunmada etkilidir.

Yetersizliğinde kansızlık,deri kuruluğu,enfeksiyonlara yakalanma riskinde artış gibi sorunlar ortaya çıkar. Aşırı alındığında ise kemiklerde bozukluk,deride kalınlaşma ve geçici sarılık,yüksek tansiyon ve büyüme geriliği gözlenebilir.

Havuç,ıspanak,maydanoz gibi A vitamini kaynağı olan besinler yağ ile birlikte alındığında A vitaminin vücuda yararlılığı artar.

B1 vitamini ( tiamin )

  • Suda eriyen bir vitamindir. Vücutta fazla olması halinde depolanmaz,atılır.
  • Tam tahılı besinler ve tahıllar(buğday,çavdar,arpa gibi ),kurubaklagiller,,pirinç,kuru yemişler ( ceviz,fındık ),balık,sebze ve süt iyi kaynaklarındandır.
  • Enerji metabolizmasında ve karbonhidratın enerjiye dönüşmesinde etkilidir.
  • Sinir sistemi ve zihinsel faaliyetler üzerinde olumlu etkileri vardır.
  • Büyüme ve gelişmeyi destekler.
  • Pişirme sırasında besinlerdeki B vitamini kaybolur.
  • Kafein ve alkol tüketimi B vitaminini emilimini olumsuz etkiler.
  • Yetersizliğinde iştahsızlık,yorgunluk,sinir ve sindirim sistemi bozuklukları,ödem,kalp büyümesi ve kalp yetmezliği belirtileri görülür.

B2 vitamini –Riboflavin

  • Suda çözünür ve kolay emilir. Isıya,oksidasyona,aside dayanıklı fakat ışığa dayanıksızdır.
  • En iyi kaynakları et,süt,yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinler ve yeşil yapraklı sebzeler,kurubaklagillerdir.
  • Vücutta protein,yağ,karbonhidrat,metabolizması için yardımcı enzim görevini görür.
  • Göz sağlığı için önemlidir.
  • Yetersizliğinde;kan damarları genişlemeye meyilli olur. Gözde yanma ve görme bozukluğu,ağız kenarlarında yaralar oluşur. Sinir sistemi bozuklukları ve kansızlık görülür.
  • Tarhananın güneşte kurutulması,sütün güneş ışığında kalması,yoğurdun suyunun dökülmesi,yeşil sebzelerin kaynatılıp süzülmesiyle riboflavin (B2Vitamini) kaybı olur.

B3 vitamini- Niasin

  • Suda çözünür. Vücut ihtiyacı olan niasini triptofan aminoasidini kullanarak üretebilir.
  • En iyi kaynakları balık,et ve et ürünleri,yumurta,kurubaklagiller,ceviz,hurma,incir,kuru erik gibi meyvelerdir.
  • Cinsiyet hormonlarının sentezlenmesinde etkilidir.
  • Sağlıklı sinir ve beyin işlevi için gereklidir.
  • Protein,yağ,karbonhidrat ve alkol metabolizması için enzim olarak kullanılır.
  • Deride,sindirim ve sinir sisteminde etkilidir,
  • Kolesterolün ve trigliseritlerin düşürülmesine yardımcı olur.
  • Yiyeceklerin kaynatma suyu atılırsa niasin kaybı olur.
  • Yetersizliğinde sinir ve sindirim sistemi bozuklukları ve deride simetrik yaralar (pellegra) oluşur.
  • Aşırı niasin alımı ürik asit dengesini bozarak gut hastalığına neden olabilir.

C vitamini

  • Suda eriyen vitaminler arasındadır. Antioksidan bir vitamindir. Vitaminlerin içerisinde en dayanıksızıdır,çabuk okside olur ve suda kolay erir.
  • Vücudumuzu enfeksiyonlardan ve bakteri toksinlerinden korur,
  • Kanser,katarakt ve kalp hastalığı riskini azaltır,
  • Yaraların kapanmasında etkilidir,
  • Aminoasit,demir,kalsiyum ve folik asidin vücutta kullanılmasında etkilidir.
  • Kolesterol düzeyini dengeler.
  • Besinlerin pişirme suyu dökülürse,sebzeler tuz ile ovulup sıkılırsa,kesme ve soyma
    işlemleri ile C vitamini kayıpları oluşur.
  • En iyi kaynakları maydanoz,asma yaprağı,yeşil biber,lahana,ıspanak,domates,taze fasulye,mandalina,portakal,greyfurt,şeftali,çilek gibi sebze ve meyvelerdir.
  • Yetersizliğinde büyümenin yavaşlaması,kansızlık,enfeksiyonlara karşı dirençte azalma,diş etlerinin şişmesi,kanaması ve diş kaybı,halsizlik ve iştahsızlık görülür.

D Vitamini

  • Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde depolanır. En iyi kaynağı güneş ışığıdır. Besinlerde çok bulunmamakla beraber balık ve diğer hayvansal kaynaklı besinlerde az miktarda bulunur.
  • D vitamini kalsiyumun kana geçmesi ve taşınmasında görev alır.
  • Kemik ve diş sağlığı için önemli olan kalsiyum ve fosforun etkili kullanılmasını sağlar.
  • Deride tümör oluşumunu engellediği ve sedef hastalığını iyileştirdiği bildirilmiştir.
  • D vitamini A vitamini ve C vitamini ile birlikte alındığında gribal enfeksiyonlarda etkilidir.
  • D vitamini yetersizliğinde iskelet ve kas sistemi etkilenir. Raşitizm,osteomalasia ve osteoporoz gibi hastalıklar ortaya çıkar.
  • D vitamininin aşırı alınması sonucunda kemik bozuklukları ortaya çıkar.

E Vitamini

  • Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde ve vücut yağlarında depolanır.
  • E vitamini önemli bir antioksidandır. Kansere karşı koruyucudur.
  • En iyi kaynakları yeşil yapraklı sebzeler,yağlı tohumlar (fındık,ceviz) ve bunlardan elde edilen yağlar,tahıl taneleri ve kuru baklagillerdir.
  • Doğal yiyeceklerle yeterli düzeyde alındığı için yetersizliğine rastlanmaz. Fakat yetersizlik durumunda kırmızı kan hücrelerinin dayanıklılığı azalır,sinir ve kas sisteminde yetersizlikler görülür.
  • E vitamini LDL kolesterolünün oksidasyonunu önleyerek kalp hastalıkları riskini azaltır.
  • Vücuda oksijen sağlar.
  • A vitaminin aktivasyonunu arttırır. Kansızlığın önlenmesinde etkilidir,
  • Göz sağlığı için gereklidir. Katarakt oluşumunu engeller.
  • Çok fazla alkol tüketenler,doğum kontrol hapı kullananlar,yeterli miktarda oksijen almayanlar E vitamini açısından riskli gruptadırlar.
  • E vitamini çok fazla alındığında toksik etki gösterir. Bazı hormonların yapısını bozar,kanamalara yol açar.

Folik Asit

  • Suda eriyen bir vitamindir. Bu nedenle Yiyeceklerin kaynatma suyu atılırsa kayıplar oluşur.
  • En iyi kaynakları balık,yumurta,yeşil sebzeler,domates,yeşil mercimek,tam tahıllı besinler,ceviz içi ve portakaldır.
  • Vücudumuzun yapıtaşı olan aminoasitlerin birbirine dönüşmesini sağlar,
  • Kan hücrelerinin yapılması ve çoğalmasında etkilidir.
  • Bağışıklık sisteminde etkilidir.
  • Yetersizliğinde megoblastik anemi gelişir.

K vitamini

  • Yağda eriyen bir vitamindir. Karaciğerde depolanır. Kanın pıhtılaşmasında rol alır.
  • En iyi kaynakları ıspanak,pırasa gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler,kuru baklagiller,et,tavuk,balık ve süttür.
  • Koyu yeşil yapraklı sebzeler K vitamini yetersizliğine karşı en iyi savunmadır.

Dyt. Müge Özyurt

Total
0
Shares
Related Posts

By Pass’tan Korkmayın

By-pass, geçmiş yıllarda kullanılan malzemeler ve deneyim eksikliği nedeniyle yüksek riskli bir ameliyat olarak bilinse de, bugün risk yüzde 1 -2 oranında görülüyor.

Bebeklerde İshal ve Ateş

İshal genellikle günde 3'ten fazla sayıda sulu dışkılamadır. Ancak sık dışkılama kıvamı bozuk değilse ishal değildir.

Küçük Göğüs Kaderiniz Değil!

Tarih boyunca “meme”, kadınlığın ve bereketin simgesi olmuştur. Hem fonksiyonel açıdan, hem de estetik açıdan kadın – erkek – çocuk, tüm insanlık için vazgeçilmez bir çift anatomik organdır “meme”.
Total
0
Share