Ülkemizde de son yıllarda ‘önce kariyer,sonra çocuk’ diyen annelerin sayısı azımsanmayacak kadar artıyor. Sevindiren haber şu ki,35-40 yaş ve üzerindeki hamileler çoğunlukla sağlıklı bebekler dünyaya getiriyor. Yapılan çalışmalarda ileri anne yaşının kromozomal bozukluklar hariç tutulduğunda bebekte doğumsal anormallik riskini artırdığı saptanmamış. Diğer yandan,35-40 yaş arası ve 40’lı yaşlardaki kadınların hamileliklerinde ise anneye ait bazı risklerin arttığına işaret eden çeşitli çalışmalar var .
En Sık “Düşük”Sorunu Yaşanıyor
Yapılan çalışmalara göre 20’li yaşlardaki kadınlarda düşük riski yüzde 10-15 iken bu risk 40-44 arasındaki kadınlarda yüzde 35’e,45 yaş ve sonrasında ise yüzde 50’ye kadar yükseliyor. Yaşla birlikte düşük olasılığındaki bu artış kısmen embriyolarda daha fazla kromozom bozuklukları oluşmasından kaynaklanıyor.
İleri yaştaki anne adaylarında özellikle ilk 2,5 ayda düşük riski daha yüksek. Bu erken kayıpların önemli bir kısmını önlemek pek mümkün değil. Ancak kayıpların yüzde 60-70’inde embriyo/fetus’ta ciddi genetik veya yapısal sorunlar olabildiği düşünüldüğünde aslında belki de bu erken kayıplar bir yönü ile faydalı. Yani,bir nevi doğal seleksiyon oluyor. Ancak hemen kaygılanmaya gerek yok,çünkü günümüzde hemen her soruna karşı bir çözüm var. Önemli olan anne adaylarının düzenli takiplerini ve gereken testleri zamanında yaptırmaları.
Önemli Riskler
- Hamilelik Diyabeti:35 yaş üzeri kadınlarda hamilelik diyabeti riski kabaca 2 kat artıyor. Hamilelik diyabeti olgularında iri bebek doğurma sıklığı artıyor. Ayrıca diyabetik anne bebeklerinde yenidoğan döneminde solunum sıkıntısı,kan şekeri düşmesi (hipoglisemi),bilirubin yükselmesi (yenidoğan sarılığı) gibi sorunlar da daha fazla görülüyor.
- Erken Doğum: Çalışmalarda;40 yaş ve üzeri hamilelerin 20-30’lu yaşlardaki hemcinslerine göre daha sık erken doğum (37 haftayı tamamlamadan doğum) yaptıkları saptandı. Erken doğum tehdidi tespit edildiğinde gerekli önlemlerin alınması,örneğin anneye bebek için akciğer geliştirici steroidlerin uygulanması yenidoğanların yaşam şansını artırıyor.
- Düşük Ağırlıklı Bebek: Bazı çalışmalar 40 yaş üstü hamilelerin düşük ağırlıklı,yani 2500 gram ve altı bebek doğurma risklerinin de daha fazla olduğunu bildiriyor. Sigaranın bırakılması,kafeinli içeceklerin azaltılması gibi bazı davranış değişiklikleri önemli faydalar sağlayabiliyor.
- Büyüme Geriliği:Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi Perinatoloji bölümünde yapılan çalışmada,40 yaş üzerindeki hamilelerde anne karnında büyüme geriliği 3 kat daha fazla görüldüğü saptanmıştır.
- Ölü Doğum:Yapılan birkaç çalışma 40 yaş üzerindeki kadınların 20’li yaşlardaki kadınlara göre ölü doğum yapma risklerinin de 2-3 kat arttığını gösterdi. Halen 40 yaş üzeri kadınlardaki ölü doğumlardaki artışın sebepleri tam olarak bilinmiyor. Özellikle 32 hafta üzerindeki hamilelerin bebek hareket takibi konusunda bilgilenmelerinin ve şüphelendikleri durumda zaman kaybetmeden doktorlarına başvurmaları çok önemli.
İlerleyen Yaşla Birlikte Risk Neden Artıyor?
İlerleyen yaşla birlikte anne adayında yüksek tansiyon,diyabet,böbrek ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına daha fazla rastlanıyor. Ayrıca bu yaşlarda hamilelikte yüksek tansiyon,hamilelik diyabeti ve embriyolarda kromozom bozukluklarının görülme sıklığında da artış oluyor. Tüm bunlar da düşük,erken doğum,büyüme geriliği ve Down Sendromlu bebek doğurma risklerini artırıyor.
Dr. Doç.dr. ibrahim Bildirici