Çoğu kadın zaman zaman meme ağrılarından şikayet eder. Çok korkulan meme ağrılarının kanser dışında da pek çok nedeni olabilir. Meme ağrısı,kadınlarda memeyle ilgili görülen en sık şikayetlerden birisidir. Ağrı bir veya iki memede farklı derecelerde olabilir. Bu ağrıların ancak % 15-20sinin tedaviye ihtiyacı vardır. Memede ağrı şikayetiyle hekime başvuran hastaların en büyük korkusu kanser olma ihtimalleridir. Gerçekte,meme ağrısıyla kanser arasında direkt bir ilişki yoktur. Meme kanserinin birçok bulgusu yanında,memede ağrı olanı çok azdır. Memede ağrının nedeni,memenin kendisinden kaynaklanan patolojiler olduğu gibi meme çevresindeki kas,eklem ve kemiklerde oluşan hastalıklar da olabilir.
Memede siklik (periyodik,menstrüasyonla ilişkili) ve nonsiklik (menstrüasyonla ilişkisi olmayan,devamlı) olmak üzere iki tip ağrı meydana gelir.
Siklik ağrı (Periyodik)
Meme hormonlara duyarlı bir organdır. Regl dönemlerinden (menstrüasyon) sonra yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonu,memeyi süt vermeye hazırlar. Bu hormonlar,memedeki süt kanallarının ve süt yapan hücrelerin büyümelerine ve çoğalmalarına neden olur. Bu nedenle menstrüasyon öncesi,memede su retansiyonu ve hacim artması yaparak gerginliğe neden olur. Menstrüasyonun başlamasıyla birlikte meme içinde oluşan yapılar involüsyona uğrar ve tekrar eski haline döner. Memedeki bu hücre çoğalmaları ve involüsyon sonucu fibrokistik yapılar oluşur. regl öncesi dönemde memede gerginlik ve ağrı normaldir. Menstrüasyonun başlamasıyla birlikte ağrı ve gerginlik kaybolur. Bazen bunun şiddetinde artmalar görülebilir. Meme ağrılarının % 70-80i bu şekilde görülür. Genellikle 30-40 yaşlarında daha sık görünen siklik ağrıların nedenleri arasında hormonal (östrojen ve progesteron) değişiklikler/regl düzensizlikleri,prolaktin hormonunun artması,doğum kontrol hapları,menopoz döneminde hormon replasma tedavisi,stres,üzüntü,tuzlu beslenme,fazla kafein alımı ve yağlı yiyecekler yer alır.
Ağrıyla ilgili tavsiyeler
•Memeyi alttan destekleyen uygun sutyen kullanmak,
•Tuz alımını azaltmak,
•Kafein alımını azaltmak,
•Yağ alımını azaltarak lifli gıda ve meyve alımını artırmak,
•Kilo almamak,yürüyüş ve egzersiz yapmak.
Siklik ağrının tedavisi
Memede oluşan regl öncesi siklik ağrıların % 20sinde ilaçla tedaviye gereksinim vardır. Aspirin,parasetamol veya antifilojistik ilaçlar,ağrının azalmasında etkili olurlar. B1,B6 ve E vitamin preperatları ve çuha çiceği yağı (evening primrose oil),memede rahatlama sağlar. Bromokriptin,danazol gibi ilaçlar da çok gerekli olduğu zaman kullanılır ancak bu tür ilaçların çok ciddi yan etkileri vardır.
Nonsiklik ağrı (nonperiyodik)
Nonsiklik ağrı,memede regl dönemleriyle ilgili olmadan oluşur. Ağrı,memenin belirli bir bölgesinde hissedilir ve genellikle 40-50li yaşlarda görülür. Ağrı bazen kolda,omuz veya koltuk altında da hissedilir. Ayrıca omuz,kol veya adalede oluşan hastalıklardaki ağrı da memede hissedilir. Travma,memede hızlı büyümüş makrokistler,fibroadenom,meme iltihapları,süt kanalı çevresinde oluşan iltihaplar ve stres büyük pandüle memelerde yağ nekrozu oluşması memede ağrıya yol açar. Ayrıca miyalji,omuz eklemindeki romatizmal hastalıklardan kaynaklanan ağrılar memede de hissedilir.
Nonsiklik ağrının tedavisi
Tedaviler ağrının tipine göre değişiklik gösterir. Büyümüş kistlerin aspirasyonu,meme içinde büyüyen kitlelerin ameliyatla çıkarılması,meme içinde veya süt kanalı çevresindeki iltihapların antibiyotik ilaçlarla kurutulması,stresin yol açtığı ağrılar için anksiyolitik ilaçlar alınması,miyalji veya romatizmal nedenlere bağlı meme ağrılarında nedene yönelik tedavi yapılması bunlardan bazılarıdır.
Meme kanserinde erken tanı
Erken tanı ve tedavisi yapılmış meme kanserinde tamamen iyileşme oranı % 90dan fazladır. Erken tanı için uygulanması gereken yöntemler şunlardır:
– 20 yaşından itibaren düzenli olarak her ay kendi kendine meme muayenesi
– 20 yaşından 40 yaşına kadar 3 yılda bir doktor kontrolü
– 35 yaşında ilk kontrol mamografisi
– 40 yaşından itibaren her yıl mamografi tetkiki ve doktor kontrolü
Kendi kendine meme muayenesi
Ayna karşısında
Önce dik durup kollarınızı yana sarkıtın,memenizde herhangi bir düzensizlik,derinin içe çekilmesi,meme başının bir tarafa veya içe çekintisi,renk değişikliği olup olmadığına bakın. Aynı işlemleri elleri iki yandan kalçanıza bastırmak suretiyle göğüs kaslarınızı kasarak ve kollarınızı yukarı kaldırarak yapın.
Duş yaparken
Sağ memenizi muayene etmek için sağ elinizi başınızın arkasına getirin,sol elinizle meme başından başlayarak dairesel hareketlerle parmaklarınızı hafif hafif oynatarak tüm memenizi muayene edin. Muayene esnasında ince parmak hareketleriyle meme dokunuzu iyice hissedin ve meme dokunuzdan farklı dokuları algılamaya çalışın. Aynı işlemleri sol memeniz için tekrarlayın.
Yatarak
Sağ memenizi muayene etmek için sağ kolunuzu başınızın altına koyun ve duş yaparken yaptığımız muayeneyi tekrarlayın. Aynı işlemi sol memenize uygulayın.
Bu işlemleri her ay âdetinizin bitiminden itibaren 5-7 gün sonra yapın ve meme yapınızı iyice tanıyın. Böylece memenizde oluşabilecek farklılıkları kolayca algılayabilirsiniz. Böyle bir farklılık bulduğunuzda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurun.
Sağlık Editörü
