İşte,epilepsi hakkında doğru bilinen 7 yanlış bilgi!
Halk arasında “sara hastalığı”olarak da bilinen epilepsi,beyin hücrelerinin normal olmayan elektriksel boşalması ile ortaya çıkan tekrarlayıcı,beyne ait kontrol dışı hareket bozuklukları olarak nitelendiriliyor. Ülkemizde nüfusun yaklaşık yüzde 1’inin epilepsi hastası olduğu biliniyor. Epilepsi nöbetleri her yaşta görülse de,sıklıkla çocukları ve ileri yaştaki bireyleri etkiliyor. Yanlış bilgiler ise tablonun daha da ciddileşmesine neden olabiliyor.
YANLIŞ:NÖBET MUTLAKA KASILMALARLA SEYREDER
DOĞRU:Epilepsi denilince hemen hepimizin aklına “sert kasılmalar ve ağızdan akan salyalar”ile gelişen nöbet tabloları geliyor. Ancak “Boşluk nöbeti”olarak adlandırılan ve belirtilerin çok silik olduğu nöbetler de var. Örneğin bazı epilepsi nöbetlerinde hasta hantal ve yorgun görünebiliyor,çok az konuşuyor ve adeta bir kukla gibi hareket ediyor. Bazı nöbet türlerinde ise aniden çevreyle irtibatını koparıyor,yaşadığı nöbeti hatırlamayabiliyor. Bazı epilepsi nöbetleri de sadece el titremesi veya aniden yerinden sıçrama şeklindeki belirtilerle seyrediyor.
YANLIŞ:NÖBET SIRASINDA HASTANIN AĞZINA BİR ŞEY SOKULMALI
DOĞRU:Nöbet sırasında dilini ısırmasını önlemek için hastanın ağzına sert bir cisim yerleştirmek gerektiğine yönelik yanlış bir bilgi var. Oysa nöbet geçiren hastanın ağzına bir cisim konulması,dişlerinin kırılmasına neden olabiliyor ya da boğaz bölgesine kaçması halinde nefes almasını engelleyerek hayatını tehdit edebiliyor. Nöbet sırasında kusma ve salyalar solunum yolunu tıkayabileceği için hasta yan yatırılmalı,başını çarpmaması için altına yastık konulmalı,çevresindeki zarar verici eşyalar uzaklaştırılmalı ve gözlükleri çıkarılmalı.
YANLIŞ:SOĞAN KOKLATMAK HASTAYI AYILTIR
DOĞRU:Nöbet geçiren hastayı ayıltır düşüncesiyle “soğan koklatmak”da yaygın olarak yapılan hatalardan biri. Soğan koklatmak epilepsi nöbeti geçiren hastayı ayıltmadığı gibi,solunum yolunu kapattığı takdirde hastanın nefes almasını önleyerek,hayatını tehdit edebiliyor.
YANLIŞ:HASTALARIN SPOR YAPMALARI SAKINCALI
DOĞRU: Halk arasındaki yaygın inanışın aksine epilepsili hastaların spor yapmalarında bir sakınca yok. Tabii futbol,voleybol ve basketbol gibi grup halinde oynanan ve risk içermeyen spor türlerini yaptıkları takdirde. Epilepsili hastaların dağcılık,kaya tırmanışı,araba yarışları ve yüzme gibi riskli spor türlerinden ise uzak durmaları gerekiyor.
YANLIŞ:EPİLEPSİ TEDAVİ EDİLEMEZ BİR HASTALIKTIR
DOĞRU:Yaşam boyu sürdüğü ve tedavi edilemediğine dair bir inanış olsa da,epilepsi tedavi edilebiliyor. İlaç tedavisi ile epilepsili hastaların yüzde 60’ında nöbetler tamamen durdurulabiliyor. Yüzde 40’lık orandaki tedaviye dirençli epilepsi olarak adlandırılan grupta ise ilaçla tedaviye yanıt alınamıyor ve bu hastalarda cerrahi operasyona başvuruluyor.
YANLIŞ:EPİLEPSİ,ÇOCUKLUK ÇAĞI HASTALIĞIDIR
DOĞRU:Epilepsi genellikle doğum travmasına bağlı olarak doğumun ardından veya çocukluk çağında ortaya çıkıyor ve yakınmalar ergenlik döneminde azalıyor. Daha önce hiçbir sağlık sorunu olmayan kişiler de,trafik kazası,kurşun yaralanmaları,menenjit veya beyin tümörleri gibi nedenlerle erişkin yaşta epilepsiye yakalanabiliyor. Üstelik günümüzde ömrün uzamasıyla birlikte epilepsi artık ileri yaşlardaki kişilerde çocuklardan daha fazla görülüyor. Bu hastalığın görülme oranı özellikle 65 yaşından sonra hızla yükseliyor.
YANLIŞ:EPİLEPSİ,ZİHİNSEL BİR BOZUKLUKTUR
Acıbadem Hayat Dergisinden alınmıştır.
Prof. Dr. Fehim Arman