Detoks Nedir?
Detoks kelime anlamı toksinlerden arınmaktır. Toksinler vücuda zararı olan maddelerdir. Aslında toksinler mikroorganizmaların üretmiş olduğu vücuda zarar vermek için yapılan maddelerdir. Bunları vücuttan atma işlemine detoks denir. Ancak bunu son zamanlarda diyetle bağdaştırmalar başlamıştır. Bir kişi uygun beslenmezse yeteri kadar protein,karbonhidrat,lipit almazsa,dengesiz beslenmiş olur. Yani insanlar bunlardan birini,vücut sağlıksız beslendiği için,daha fazla alır ve bunu da vücutlarından atmak için çeşitli yöntemlerle uygulamalar yapmaktadırlar. Buna da detoks denmeye başlanmıştır. Özellikle kişi dengeli besleniyorsa detoksa ihtiyacı yoktur. Yani normal yemeğinizde protein kaynağı olarak et,süt,yoğurt,yumurta alıyorsanız,karbonhidrat kaynağı olarak pilavınızı,makarnanızı yiyorsanız,lipit dediğimiz yağ kaynağı olarak,ölçüler dâhilinde olmak üzere,yağınızı,yağlı etinizi yiyorsanız başka bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Ama bunları yapmıyorsanız dengesiz besleniyorsunuz demektir. Her şeyden önce beslenmenizi değiştirmeniz de yarar vardır.
Detoks Olarak Hangi Uygulamalar Yapılıyor?
Önce 3 ana beslenme grubundan (protein,karbonhidrat ve lipit ) birini aniden indiriyorlar yani proteini azaltmak için hiç protein verilmeden sadece lipit içeriğini arttırıyorlar veya sadece sıvı içeriğini arttırarak vücudun su dengesini daha fazla çekmek istiyorlar. Ama hem işlemin öncesi hem de bunu düzeltmek için yapılan tedavi şekli doğru ve uygun değildir. Çünkü vücudun kendi bileşenleri vardır ve sizin bu oranları değiştirmemeniz gereklidir.
Sıvı Oranı Çok Önemli
Vücudumuzdaki sıvı oranı çok önemlidir. Çünkü vücudumuzda elektrolit dediğimiz birtakım maddeler vardır. Bu tuz olarak da bilinir. Yani vücudun sodyum,potasyum,klor,kalsiyum dediğimiz elektrolitlere vücudun temel olaylarında ihtiyaç vardır. Örneğin:Kasılmada,hareket ederken kasların iletiyi kullanmasında;eğer siz bunların oranını değiştirirseniz istenmeyen sonuçlar alırsınız. Örneğin:istemsiz kasılmalar,huzursuz bacak sendromu ve uyuşmalar gibi. Bununla birlikte vücuttaki su miktarı fazla olursa bu sefer organlar vazifesini yeteri kadar yapamaz,yanlış yapmaya başlar. Detoks uygulaması olarak kolonoskopi yapıldığı,litrelerce su içildiği veya aşırı miktarda serum verildiğine tanık oluyoruz. Bu tür uygulamalar kişinin sağlığını daha kötü bir noktaya getirebilir.
Detoks Öldürür mü?
Evet,öldürebilir. Kişide kalp hastalığı,diyabet,astım varsa sıvı fazlasından dolayı kalbe yük bindirerek kişiye zarar verebilir ya da su zehirlenmesi olabilir. Son günlerde detoks uygulaması olarak kolonoskopi yapılıyor. Bu bağırsakları görüntüleyen ve bir hastalık var ise o hastalığı alınan örneklerle tanısını koymak için yapılan bir işlemdir. Bu kolonoskopi esnasında gerek görünür ise tedavide yapılabilir. Biyopsi alma,yakma o bölgeye ufak müdahaleler etme tedavisi gibi.
En İyi Detoks Sigara ve Alkolü Bırakmaktır
Bu tip uygulamalara hiç gerek kalmadan dengeli beslenerek vücudun tüm ihtiyacı yeteri kadar sağlanır. Detokstan ziyade dengeli beslenme konusunu kişiler önemsemelidir. Kahvaltı,öğle yemeği ve akşam yemeği olmak üzere 3 ana öğün atlanmamalıdır. Aralarda ise,doymak için değil ama midemiz boş kalmasın,asit üretip kendine zarar vermesin diye ufak ufak atıştırmalarımız olmalıdır. Bunun ismi ara öğündür. Bunları yaptığınız zaman dengeli beslenmiş olursunuz. Üzerine en az 8 saat olacak şekilde günlük uykunuzu alırsanız,alkol,sigara gibi sağlığı bozan maddelerden uzak durursanız hiçbir detoksa gerek kalmaz. Eğer kişi illa detoks yapmak istiyorsa en büyük detoks sigara ve alkolü bırakmaktır. Biraz diyet yaparak,spor yaparak kilo vermeye çalışmaktır.
Detoksun Kanserle Bağlantısı Var mıdır?
Son zamanlarda kanser hastalarının ölümleri ardından detoks yapması sonucu kansere yakalandılar tarzında söylentiler oldu. Amy Winehouse için alkol ve uyuşturucudan arındıktan sonra detoks yapması sonucu hayatını kaybettiği söylendi. Eğer detoks yaptığı bile doğruysa acaba yaptığı detoks nasıl bir uygulamaydı? Bunu bilemiyoruz. Ama kişi dengeli beslenmediği için,zararlı alışkanlıkları olduğu için bir şekilde bunu vücuttan atmak üzere belki duyduğu bir söylenti veya bir kişinin kandırması sonucunda detoks adı altında hekimlerin yapmadığı bir uygulamaya maruz kaldı. Bu yapılan uygulama belki kalbine,böbreğine zarar vererek hayatını sonlandırdı. Neticede ne olduğunu bilmiyoruz ama bu tip zararları görülebilir ki Amy Winehouse ölümü bununla ilişkilendirildi. Yani bunların hepsi söylentidir. Türkiye de çok fazla gündemde kalması Türkiye de detoksun popüler olup,insanların çok fazla yapmak istemesinden kaynaklanıyor. Ev kadınlarının bile televizyonu açıp,kadın programlarından detoks tarifleri alır hale geldi.
Dr. Abdurrahman kerim Çıkım