Kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek için olay yerinde,tıbbi araç gereç kullanmadan,yapılan ilaçsız uygulamalardır.
İlkyardımın Amaçları:
- Yaşam kurtarmak: Suni solunum,kalp masajı,kanamayı durdurma gibi basit tekniklerle,birçok ilk yardımcı bugüne kadar sayısız yaşam kurtarmıştır.
- Zararı sınırlamak: Örneğin,kırılmış kemik uçları,çevresindeki damar,sinir gibi yapıları kesebilir. Kemiği kırılmış bir yaralıyı hareketsiz tutan bir ilk yardımcı bu zararları önleyecektir.
- Rahat ettirmek: Sıkan giysileri gevşetmek,sıcak veya soğuktan korumak gibi uygulamalar yaralı için çok fayda sağlayacaktır.
İlkyardımın Temel Uygulamaları:
- Korumak: İlkyardım gerektiren ortam sıklıkla tehlikelidir. Trafik kazası,yangın,gaz zehirlenmesi gibi durumlarda ilk yardımcı kendini asla tehlikeye atmayacaktır. Örneğin elektrik çarpmasında öncelikle devreyi kesecektir. Böylece,kendisi yanında çevredekilerin ve yaralının güvenliğini de sağlamaya çalışacaktır.
- Bildirmek:Öncelikle olay yerinde ilk yardımcı yalnızsa,seslenerek birilerini çağırmalıdır. Ambulans gerekiyorsa en kısa zamanda çağırılmalıdır. Ambulansın ulaşmasının belli bir zaman alacağı unutulmamalıdır.
- Kurtarmak:Burada doğru ilk yardım uygulamalarını vakit kaybetmeden gerçekleştirmek kastedilmektedir. Ani hastalanma veya yaralanma durumunda alınacak basit önlemler ile kişinin yaşamı kurtarılabilir veya yaşam boyu sürecek bir sakatlık önlenebilir.
İlk Yardım Eğitimi
İlk yardım,toplumun bütün bireylerinin sağlık eğitimi görsün ya da görmesin her türlü koşulda yapması gereken uygulamalar bütünüdür. İlk yardımın herhangi bir yaralanma ya da kaza olayında yaralıya tıbbi müdahale yapabilecek sağlık profesyonelleri ulaşıncaya kadar sağlık personeli olmayan ve olay anında vakanın yakınındaki insanlar tarafından verilmesi beklenmektedir.
Acil tedavi ise ancak belirli eğitim basamaklarını geçmiş ve yasalarla sağlık mesleğini sürdürebilme hakkı verilmiş kişilerce,tanınan yasal sınırlar içerisinde yapılan uygulamalardır. İlk yardım eğitimi kişilere sağlık personeli niteliği kazandırmaz. Ancak kendileri ve çevrelerindeki diğer toplum bireyleri için hayat kurtarıcı ve sakatlıkları önleyici,ya da en aza indirici uygulamalar konusunda yeterli bilgi ve beceri kazandırmaya yöneliktir. Tıp bilgileri sürekli değişen bilgilerdir. Günün koşulları ve bilimsel gelişmeler ışığında bilgilerin değişebileceği daima akılda tutulmalıdır. Bu bağlamda ilk yardım eğitimlerinin de belli aralıklarla güncellenmesi gerekmektedir.
Ülkemizde 22.05.2002 yılında çıkan ilk yardım yönetmeliği ile işyerlerinde ilk yardım eğitimi almış kişilerin bulunması zorunlu hale gelmiştir. Bu yönetmeliği takip eden yıllarda Sağlık Bakanlığı denetiminde Avrupa standartlarına uygun sertifikalı ilk yardım eğitimleri düzenlenmeye başlamıştır.
Oksijen İlk yardım Eğitim Merkezi desteği ile hazırlanmıştır
Sağlık Editörü