Gelişmekte olan ülkelerin çoğunda bakteri ve parazitlerle oluşan bulaşıcı hastalıklar sıklıkla görülmektedir. Bu hastalıklara bağlı ölümler önemli boyutlardadır.
Ulusal ve uluslararası ulaşımın kolaylaşması ve seyahatlerin artması sonucu bulaşıcı hastalıkların daha geniş alanlara yayılması kolaylaşmıştır.Bulaşıcı hastalıklar çok sayıda kişiyi etkiler.
Bulaşıcı hastalıklar bazı sakatlıkların da önemli nedenidir. Örneğin:Polio;Ekstremite sakatlıkları
Bulaşıcı hastalıklar önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadırlar. İşe ve okula devamsızlığın ve işgücü kaybının en önemli nedeni bulaşıcı hastalıklardır. Ayrıca tedavi masrafları da önemli bir kaynak gerektirmektedir.
Bazı bulaşıcı hastalıklar ülke ekonomisini ciddi olarak etkileyebilir.
Bulaşıcı hastalıklar için alınacak çevresel korunma önlemlerinin çoğu başka sektörleri de ilgilendirmektedir. (Tarım Bakanlığı,Çevre Bakanlığı,Yerel Yönetimler vb.)
Su ve besinlerle bulaşan hastalıkların başında;tifo,salmonella türleri,şigellozis (basilli dizanteri),amipli dizanteri (entameoba histolitica),akut sulu ve kanlı ishaller,kolera ve hepatit A gibi hastalıklar gelmektedir.
Bu hastalıkların genel özellikleri şunlardır;
- Genellikle ağız-dışkı yolu ile bulaşırlar. Kirlenmiş olan su ve besinler aracılığı ile sağlam kişileri hasta ederler.
- Salgınlara neden olur.
- Belirli iklim koşullarını ve özellikle kötü bireysel temizlik koşullarını severler.
- Yaz aylarında daha sık görülürler.
- Ekonomik ve sosyal koşulların kötü olduğu yerlerde sıklıkla görülürler. Kirli suların kullanıldığı ve içildiği,evsel ve kişisel atıkların kontrolünün yapılamadığı,gıda kontrollerinin düzenli yapılmadığı,vektör kontrollerinin olmadığı ve kişisel temizlenme alışkanlıklarının iyi olmadığı toplumlarda sık görülürler.
- Enfeksiyon zincirinin kırılmasında en etkin ve kalıcı yaklaşım bulaşma yollarının kesilmesi yani olumsuz çevre koşullarının ortadan kaldırılmasıdır.
- Bu hastalıklarla etkin mücadelede;çevre koşullarının olumlu hale getirilmesi,yeterli ve sağlıklı içme-kullanma suyunun temini,kişisel hijyen (temizlik) kurallarına uyulması ve gıda güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu kapsamda vatandaşların alacağı önlemler şunlardır.
Kişisel Temizlik Kuralları
- En az haftada bir defa banyo yapma,çamaşır ve giyecekleri sık değiştirme.
- Haftada bir defa el ve ayak tırnaklarını kesme.
- Yemeklerden önce ve sonra elleri su ve sabun ile yıkayıp kurulama.
- Tuvaletten sonra elleri bol su ve sabun ile yıkayıp kurulamak.
- Akşamları yatmadan önce ayakların yıkanması,elbiselerin çıkarılıp pijama veya gecelik giyilmesi.
- İşten veya okuldan eve gelindiğinde el,yüz ve ayakları yıkamak.
- Günde en az iki defa diş fırçalamak.
- Her gün saçları taramak. Sık sık uygun şampuanla yıkamak
- Kaynağı bilinen suları içmek.
- Yere düşen bir yiyeceği yememek.
- Çiğ meyve ve sebzeleri yıkamadan yememek.
- Besinleri buzdolabında saklanması.
- Açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmemesi.
- Kişi yanında sürekli kağıt mendil bulundurmalı.
- Tuvaletlerin temiz kullanımı
- Çöplerin çöp kutusuna atılması.
Sağlık Editörü