Kendiliğinden düşmeyen daha büyük taşlar için çeşitli tedavi seçenekleri bulunmakla beraber,eğer taş böbrek içinde ise ve herhangi bir olumsuz tabloya yol açmıyorsa izlemde bir seçenek olarak sunulabilir.
- ESWL yöntemi
Günümüzde taş tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri ESWL olarak adlandırılan dışarıdan ses dalgaları kullanılarak taşın kırılması yöntemidir. Burada taşın ya röntgen ışınları kullanılarak ya da ultrason ile odaklanarak taşın üzerine şok dalgalarının yönlendirilmesi prensibi kullanılmaktadır. Tek bir seansta kırılabilecek taşlar olduğu gibi tekrarlayan seanslara ihtiyaç da duyulabilir. ESWL seansı sırasında rahatsızlık hissi ve ağrı duyulabilir. Bu nedenle tedavi öncesi ağrı kesiciler kullanılır. İşlem sonrasında sıklıkla hastanede kalmaya gerek olmaz. Ancak hastaya işlem sonrası görülebilecek kolik tarzında ağrı,idrarda kanama gibi belirtiler açısından bilgi verilmeli ve işlem sonrası bol su tüketmesi ve ilaçlarını alması önerilmelidir. Bu yöntem özellikle böbrek içinde ve üreter üst ucundaki taşlar için başlıca tedavi seçeneği olarak kabul edilmektedir. Buna karşın genellikle böbrek içindeki 2 cm’den büyük taşlar için pek tercih edilmez. Bu yöntemde direkt olarak taşa yönlendirilen yüksek enerjili şok dalgaları taşın yüzeyinde parçalanmalara yol açarak taşın daha ufak parçalar halinde düşürülmesini sağlamaktadır.
- Üreterorenoskopi yöntemi
Üreter içinde düşmeyen,tıkanıklığa yol açmış veya ESWL yönteminin uygun olmadığı durumlarda Üreterorenoskopi ile taş çıkarılması olarak tanımlanan endoskopik yöntem günümüzde yine sıklıkla kullanılan bir tedavi şeklidir. Bu işlem ameliyathane ortamında ve genel anestezi altında yapılmaktadır. Özel bir takım aletlerin ve taşı kırmak için çeşitli enerji kaynaklarının (Holmium lazer veya pnömotik litotriptör gibi..) varlığına ihtiyaç duymaktadır. İşlem sonrasında böbrek ile mesane arasına Double J katater dediğimiz silikondan yapılmış bir kataterin drenajı sağlaması açısından yerleştirmek gerekebilir. Bu katater işlemden belirli bir süre sonra tekrardan çıkarılmalıdır. Genellikle üreterin bütün seviyelerinde uygulanabilir ve başarı oranı çok yüksektir.
- Retrograd İntrarenal cerrahi
Aynı işlemin böbrek içindeki taşlara uygulanması ise RETROGRAD İNTRARENAL CERRAHİ olarak adlandırılmakta ve işlemin prensibi aynı olmaktadır. Ancak bu yöntem için kullanılan aletler fleksibl olarak tarif ettiğimiz eğilip,bükülebilen aletlerdir.
- Perkütan Nefrolitotomi
Özellikle böbrek içindeki büyük taşlarda PERKÜTAN NEFROLİTOTOMİ olarak tanımlanan kişinin sırt bölgesinden yaklaşık 0.5-1 cm lik bir insizyon yapılarak böbreğe endoskopik giriş yapılarak buradaki taşların kırılıp,dışarı alınmasını sağlayan diğer bir yöntemde mevcut olup,bu yöntemin kullanıma girmesi günümüzde böbrek taşları için yapılan açık cerrahi oranını ciddi oranda düşürmüş olmaktadır. Hastalar ameliyat sonrası dönemi açık cerrahiye göre çok daha rahat geçirmektedirler. Özellikle böbreğin alt havuzcuğunda yerleşen ve büyük boyutlu taşlarda PERKÜTAN ameliyatı yüksek başarı sağlayan minimal invaziv yöntemdir. Günümüzde bu yöntem için kullanılan aletlerin çaplarının daha da ufaltılması ile birlikte MİNİ ve MİCRO PERKÜTAN yöntemleri kullanıma girmiştir.
Mesane içinde oluşan veya burada kaldıkça büyüyen taşlar için ise yine endoskopik yöntemler ile normal idrar kanalından girilerek taşlar alınabilmektedir. Endoskopik yöntemlerin kullanıma girmesi ile birlikte artık açık taş cerrahisi pek tercih edilmemektedir. Bazı durumlarda ise laparoskopik taş cerrahiside kullanılabilmektedir. Burada diğer laparoskopik işlemlerde olduğu gibi batından girilen 3 veya 4 adet yaklaşık 1 cm lik deliklerden operasyon yapılabilmektedir.
Benzer Makaleler:
Hangi Belirtiler Böbrek Taşını Akla Getirir?
Böbrek Taşı Kimlerde Görülebilir?
Böbrek Taşı Nasıl Önlenir?
Hangi Gıdalar Böbrek Taşı Oluşumuna Neden Olur?
Böbrek Taşı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Doç. Dr. Burak Özkan