Melanom,en ciddi risklerden birisi diyebiliriz. Bunun dışında hücresel hasar,erken kırışıklıklar,yaşlılık lekeri,aktinik keratoz ve deri kanseri riski ise güneşle maruz kalınması durumunda karşılabilecek kümülatif etkiler.
Bronzlaşmak
Bronz bir deri güzel gözükebilir fakat gördüğünüz altın rengi epidermis,cildin üst tabakasında oluşan hasar da olabilir. Güneşin ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalmak yaşlanma etkilerini hızlandırdığı gibi cilt kanseri için riskleri de artırır. Güneş hasarını önlemek için,SPF 30 ya da daha yüksek bir güneş kremi kullanmalısınız.
Güneş Yanığı (Birince Derece Yanıklar)
Güneş yanığı UV ışınlarından kaynaklanan bir deri hasarıdır. Kızarıklık,dokunulduğunda yanma hissi ve hafif ağrı en çok güne yanığı sonucu oluşmakta ve cildin sadece dış katmanını (birinci derece yanık) etkilemektedir. Güneş yanığı genellikle güneşe maruz kalındıktan sonra gün içerisinde veya birkaç hafta içerisinde görülür. Aspirin veya ibuprofen,soğuk kompres,aloe veya nemlendirici kremler gibi ağrı kesiciler ile ağrı ve rahatsızlık azaltılma konusunda yardımcı olabilir.
Güneş Yanığı (İkinci Derece)
İkinci dere yanık –cilt katmanları ve sinir uçlarının zarar görmesi sonucu oluşan- genellikle daha acı vericidir ve iyileşmesi daha uzun sürer. Bu olay şişme,kabarma ve kızarıklık ile karakterize edilir. Oluşan kabarcıkları kesinlikle patlatmamalısınız çünkü enfeksiyona yol açma riski çok yüksek. Eğer kabarmış bir güneş yanığınız varsa bir doktora görünmelisiniz.
Kırışıklıklar
Güneş ışınları yıllar geçtikçe cildinizde eski bir görünüm oluşmasına ve kırışıklıklar oluşmasına yol açar. Erişkinlerde ciltte yaşlanma belirtileri 18 yaşından küçüklere göre %80 daha fazladır. Zaman içinde,güneşin ultraviyole ışınları deride olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Ciltte sarkma,streç ve germe gibi yapılan işlemler cildin eski haline dönmesini zaman geçtikçe zorlaştırmaktadır.
Düzensiz Cilt Tonu
Çok fazla güneş ışını cildin düzensiz renge bürünmesine veya pigmentasyona neden olur. Derinin tamamı daha parlak görünürken bazı bölgeler daha koyu görünür. Ayrıca UV ışınları,cildinize kırmızımsı bir görünüm veren küçük kan damarlarında kalıcı değişikliklere neden olabilir.
Çiller
Cilt üzerinde düz pigmente lekeler ve çiller genellikle vücudun güneşe maruz kalan alanlarında bulunur. Özellikle açık tenli insanlar veya kırmızı saçlı olanlar arasında,yaz aylarında daha belirgin hasarlar görülmektedir. Çiller,genel olarak herhangi bir sağlık riski oluşturmamaktadır. Fakat boyut,şekil veya renk değişikliklerinden ya da ağrılı olması durumunda doktora görünmelisiniz.
Melazma (Gebelik Maskesi)
Melazma (veya kloazma) yanaklar,burun,alın ve çene üzerinde kahverengi veya kahverengi lekeler ile ilişkilendirilir. Genellikle “gebelik maskesi”denilmesine rağmen erkeklerde de gelişebilmektedir. Eğer melazma varsa her zaman bir güneş koruyucu krem kullanmalısınız. Eğer melazma vb. hastalıklardan şüphe duyuyorsanız mutlaka doktorunuza danışın.
Güneş Lekeleri
Sinir bozucu kahverengi ya da gri lekeler yaşlanmaya sebebiyet vermez. Bu tür yaş noktalar yüz,el ve göğüs gibi alanlarda güneşe maruz kalınması sonucu oluşur. Beyazlatma kremleri,asit peeling ve ışık tabanlı tedaviler görünümün etkilerini azaltmada yardımcı olabilir. Güneş lentigolar zararsızdır,ancak melanom gibi ciddi cilt hastalıklarını ekarte etmek ve doğru bir tanımlama yapmak için bir dermatolog ile görüşmelisiniz.
Aktinik Keratoz (Güneş Keratosis)
Çok fazla güneşe maruz kalma sonucu küçük,kırmızı pullu,kahverengi ya da deri renginde yama şeklinde genellikle baş,boyun veya ellerde meydana gelen ancak vücudun başka bir yerinde de bulunabilen lekelere güneş keratosis denir. Aktinik keratoz,genellikle 40 yaşından sonragörünür ama çok daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Sarışın veya kızıl saçlı ve mavi veya yeşil gözlü olan kişiler risk altındadır. Erken tedavi skuamöz hücreli karsinom,deri kanserinin bir türü için olası ilerlemesini durdurma konusunda dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Aktinik Cheilitis (Çiftçi Dudağı)
Aktinik keratoz genellikle alt dudaklarda görünür be kanser öncesi bir durumdur. Pullu lekeler veya dudaklarda oluşabilecek kalıcı kuruluk ve çatlamalara yol açabilir. Daha az görülen belirtileri ise dudak ve cilt arasındaki belirgin sınır kaybı ve dudak hatlarının şişmesi şeklindedir. Tedavi edilmezse aktinik keliitis sonunda invaziv skuamöz hücreli karsinoma dönüşebilmektedir.
Skuamöz Hücre Karsinomu
Bu hastalık,melanom dışı deri kanserine sebebiyet veren kırmızı bir nodül,kanayan veya bir kabul şeklinde iyileşmeyen bir yara olarak görünebilir. En sık burun,alın,kulaklar,alt dudak,el ve vücudun diğer güneş gören alanlarında ortaya çıkar. Skuamöz hücreli karsinom,eğer erken teşhis edilirse tedavi edilebilir. Eğer daha gelişmiş bir hale gelirse cilt kanserine yol açabileceği için,tedavi kanserine evresine göre değişkenlik göstermektedir.
Bowen Hastalığı
Bowen hastalığı da skuamöz hücreli karsinom olarak adlandırılır. Cilt yüzeyinde yer alan bir deri kanseri türüdür. Bowen hastalığı kabuklu ve pullu bir şekilde görülebileceği gibi kırmızı yamalar olarak da görülmektedir.
Bazal Hücre Karsinomu
Çevrelenmiş olan doku zarar görmüş olmasına rağmen cilt kanserinin en sık görülen şekli bazal hücreli karsinom’dur. Aynı zamanda en kolay tedavi edilen kanser türlerinden biridirç Bazal hücreli karsinom yayılır çünkü yavaş yavaş yetişkinlikle birlikte oluşur. Bazal hücreli tümörler genellikle kulak damarları,boyun veya yüzde oluşur. Tümörler ise sırt yada göğüs veya nadiren yara üzerinde düz,pullu,ten rengi veya kahverengi yama olarak görünebilir.
Melanom
Melanom,diğer cilt kanseri türleri için yaygın değildir ama en ciddi ve potansiyel ölümcül riskleri taşımaktadır. Olası melanom belirtileri görüldüğü alanın pigmente alanın görünümünü gözle görülebilecek şekilde değiştirir. Boyutu,şekli veya rengi bir köstebeği andırdığı gibi düzensiz kenarlarında birden fazla renk,asimetrik,ya da kaşıntı ile karşılaşırsanız mutlaka doktorunuza danışın. Melanom,sadece cildi etkilediği gibi organ ve kemiklere de yayılabilir. Eğer erken teşhis edilirse tedavisi zorda olsa mümkündür.
Katarakt
Katarakt,retinaya ışığın geçişini engeller,gözün lens bulutudur. Katarakt,ağrısız ama sisli görme,ışıktan parlama ve bir gözde çift görme de dahil olmak üzere göz problemlerine neden olabilir. Şapka ve güneş gözlüğü takarak kataraktı önleyebilirsiniz.
Yanıkları Önleme
Güneş yanığını,kırışıklıkları,cilt kanserini güneşten gelen diğer zararlı etkileri önlemenin yolu özellikle 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneş ışığına direkt olarak maruz kalmamaktır. Şapka ve güneş gözlüğü de zararlı etkileri önlemede oldukça yardımcı olacaktır. Eğer cildinizde gözle görülen değişikliklere,yeni bir büyüme veya iyileşmeyen bir yaraya rastlarsanız mutlaka doktorunuza görünmelisiniz.
Sağlık Editörü
