Teknoloji ve tıptaki gelişmelerle,yaşam şansları artık eskiye oranla çok daha fazla. Doğumlarının ardından diğer yeni doğanlara göre,çok daha ciddi takip gerektiriyorlar.
Türkiye’de her yıl 150 bin bebek o ya da bu nedenle hatta hiç sebepsiz yere “vaktinden önce”doğuyor. Son yıllarda teknolojide ve tıpta önemli gelişmeler sayesinde prematüre bebeklerin yaşam şansı artırılabilse de,bebek ölümleri arasında prematüre hala başı çekiyor! Prematüre bebekler ne kadar erken doğarsa,o kadar fazla sağlık problemi ile karşı karşıya kalıyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Sevgen Tanır Başaranoğlu,prematüre bebekler açısından “ilk üç yıla dikkat”diyor.
Enfeksiyon Riskleri Çok Yüksek
Prematüre bebeklerin akciğerlerinin gelişmemiş olması,dünyaya önemli sağlık sorunlarıyla gelmesine neden oluyor. İlk zamanlarda özellikle solunum sistemi sorunları kaçınılmaz. Enfeksiyon riskleri ise,zamanında doğan bebeklere oranla çok daha yüksek. Beyin kanaması riskinden ciddi bağırsak enfeksiyonlarına,göz sorunlarından kalp ve akciğer yetmezliğine birçok sorun yaşanabiliyor. Bu nedenle ciddi takip,hayati önem taşıyor. Prematüre bebeklerin ileriki dönemlerde de sıkı takip altında tutulması şart! Zira,ileri derecede erken doğmak,okul çağlarında;öğrenme bozuklukları,dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozuklukları gibi sorunlara yol açabiliyor.
Yaşam Sansını Etkiliyor
Türkiye’de her yıl 150 bin bebek dünyaya vaktinden çok önce “merhaba”diyor. Gebeliğin 37 nci haftasını tamamlamadan önce doğan bebekler prematüre olarak tanımlanıyor. Gebelik yaşının tayininde;güvenilir son adet tarihi,gebelikte erken yapılan ultrasonografı ve bebek doğduktan sonra yapılan fizik muayene bulguları yardımcı yöntemler arasında yer alıyor.
Prematüre doğuma birçok faktör yol açabiliyor. Bunlar arasında hormona! etkiler,enfeksiyonlar,çoğul gebelikler,rahimde oluşan gerileme ve kötü sosyal alışkanlıklar sayılabiliyor. Bu nedenler,prematüre bebeğin doğum sonrası yaşam şansını ve kalitesini büyük ölçüde etkiliyor. Bazen de,hiçbir neden olmaksızın sürpriz yapıp mini minnacık bedenleriyle “pat”diye geliveriyorlar dünyaya. Teknoloji ve tıptaki gelişmeler,artık prematüre bebeklerin yaşam şanslarının çok daha fazla olmasını sağlıyor. Yeter ki yeni doğan alanında uzmanlaşmış hekimlerin kontrolünde olsunlar.
İlk 3 Yıla Dikkat
Son yıllarda yeni doğan bakım ünitelerinin yaygınlaşması prematüre bebeklerin hayatta kalma şanslarını oldukça artırmış görünüyor. Buna karşın yine de hem dünyada hem Türkiye’de bebek ölüm nedenleri arasında ön sıralardalar. Doğumlarının ardından diğer yeni doğanlara göre çok daha ciddi takip gerektiriyorlar. Çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerde doğum sonrası izlem ve tedavi gerektiren pek çok sorun meydana geliyor. Prematüre bebekler ne kadar erken doğarsa,o kadar fazla sağlık problemi ile karşı karşıya kalıyor. Dr. Sevgen Tanır Başaranoğlu,prematüre bebekler açısından “ilk üç yıla dikkat”diyor.
Riskler,hastanede doğum sonrası yeni doğan alanında uzmanlaşmış hekimlerin kontrolün en aza indirilebiliyor. Ama bebek taburcu edildikten sonra,evde son derece özen gerektiren bir bakım şart! Zira,yoğun bakımdan taburcu olduktan itibaren 36 aylık olana kadar,büyüme,görme,işitme,solunum,beslenme,konuşma,anlama,iletişim yeteneği,kas ve iskelet sisteminin gelişimi,nörolojik gelişim,öğrenme becerisi,davranış bozuklukları açısından yakın izlem gerekiyor. “Prematüre bebeğin bakımına çok özen göstermek gerekiyor”uyarısında bulunan Dr. Başaranoğlu,özellikle kış aylarının prematüre bebekler için büyük risk oluşturduğunu vurguluyor.
Anne Sütü Vazgeçilmez
Tüm bebekler için eşi benzeri olmayan bir önem taşıyan anne sütü,gelişiyor. Prematüre bebek sahibi annelerin sütü,içerdiği besin değeri açısından;zamanında doğum yapmış bir annenin sütünden çok farklı. Minik yavrusunun ihtiyacını karşılayacak tüm unsurları barındırıyor. Kısacası,anne sütü prematüre bebek için;fiziksel ve ruhsal gelişiminden enfeksiyonlara dek eşsiz şifa kaynağı! Anne sütü ile beslenen prematüre bebeklerin fiziksel ve ruhsal gelişimleri,anne sütünden yoksun olanlara göre çok daha hızlı ve sağlıklı oluyor. Özellikle de enfeksiyonlara yatkınlığı azalıyor ki,en korkulan da enfeksiyonlar! Bağırsak problemleri de,anne sütü alan bebeklerde,formül mama alan bebeklere göre daha az görülüyor. Üstelik anne-bebek arasındaki bağın güçlenmesi ve annenin,bebeğini daha çabuk sahiplenmesi açısından da “emzirme”çok büyük önem taşıyor.
Sağlık Editörü
