Çoğu insan, tıpkı kırışıklıklar gibi beyaz saçın da yaşlanmanın kaçınılmaz bir parçası olduğunu düşünür. Fakat 20li veya 30lu yaşlarında saçları beyazlayan insanlara ne demeli? Sorun stres mi yoksa beyaz saç geni mi? Araştırmacılar uzun süredir saçı hangi faktörün beyazlattığını ve bunu önlemenin bir yolu olup olmadığını araştırıyorlar.
Saç foliküllerindeki melanosit adı verilen hücreler saça rengini veren melanin proteinini üretmeyi durdurduğunda saç beyazlamaya başlar. Melanin olmazsa saç beyaz bir hale gelir. Sadece pigmentli saçların beyaz saçlarla birlikte saç derisinde oluşturduğu görüntüden kaynaklanır.
İki çeşit melanin vardır. Koyu melanin; veya diğer adıyla eumelanin saçınıza kahverengi veya siyah rengi verir. Açık melanin; veya phaeomelanin saçınızın kırmızı ya da sarı renge bürünmesini sağlar. Bu melanin türlerinin kombinasyonu saçınızın rengini ve tonunu belirler.
Araştırmacılar, yaşlandıkça melanositlerin neden melanin üretmeye son verdiğini ortaya çıkarmaya çalışmaktadırlar, fakat henüz nedeni belli değildir. Melanosit hücreleri zamanla yıprandığı için insan DNA’sındaki ‘’biyolojik saat’’ melanin üretimini durduruyor olabilir veya faktörlerin kombinasyonu saçların beyazlaşmasına neden oluyor olabilir.
Beyaz Saçı Engelleyebilir Misiniz?
Saçınızın hangi yaşta beyazlaşmaya başlayacağını muhtemelen genleriniz belirliyordur. Ebeveynlerinizin saçı erken yaşta beyazlamışsa aynı sonuç sizin için de olası olabilir. Şimdilik, beyaz saç herkes için yaşlanmanın doğal bir parçasıdır.
Yaygın görüşün aksine, stresten kaçınmak muhtemelen saçınızın beyazlaşmasını engellemeyecektir. Şuana kadar bilim dünyası stresi beyaz saç ile ilişkilendirebilmiş değildir. Ani bir şok veya travmanın saçı beyaza döndürdüğü de gerçekten çok şehir efsanesi gibi görünmektedir. Fakat sadece yaşlanmanın saçı beyazlatmadığını ortaya süren bazı ilginç gerçekler vardır:
- Prematüre beyaz saç tiroid hastalığı ve multipl skleroz gibi bazı sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmiştir.
- Belirli virüslerin beyaz saça neden olduğu ortaya konmuştur.
- Yeterli beslenmemek veya belirli vitaminler saçın beyazlamasına neden olabilir.
- Çevrede bulunan bazı toksinlerin saçı beyazlattığı ortaya çıkmıştır.
- Saçı beyazlaştıktan sonra X-ray terapisi gören kişilerin bazen saç rengini geri kazandığı görülmüştür.
Bu bulgulara göre, eğer melanositin nasıl çalıştığını çözebilirsek saçın beyazlamasını engelleyebiliriz veya etkilerini tersine çevirebiliriz –fakat henüz o seviyede değiliz.
Beyaz Saçı Renklendirmek İçin 3 Basit Öneri
Amerikalılar saçını boyamak için her yıl milyarlarca dolar harcamaktadırlar. Yaşlı insanların saçı daha kuru olma eğilimindedir, çünkü saç için yağ sağlayan bezler daha az üretim yapmaya başlar (yaşlanmanın bir diğer parçası). Fakat biraz kuru olmak dışında beyaz saç, daha genç insanlara ait pigmentli saç kadar sağlıklıdır ve güvenli bir şekilde boyanıp şekil verilebilir. Saçınızı boyayacağınız zaman uyabileceğiniz bazı öneriler:
- Kuruluk yüzünden hasar görmemesi için beyaz saç dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
- Beyaz saç, pigmentli saça oranla daha fazla boya gerektirir.
- Dip boyanız gelmiş olsa bile ayda bir kereden fazla beyaz saçı boyamamalısınız. Sadece kök kısımlarına boya uygulayın.
Beyaz saç, yaşlanmanın doğal bir parçasıdır. Birçok kültürde yaşlanmak erdem belirtisidir; bu nedenle beyaz saçı bir erdem ve olgunluk sembolü olarak kucaklamayı düşünebilirsiniz.
Sağlık Editörü
