Böbrek, prostat, üreter ve ürethra kanserlerini de teşhis edebilmesinin yanı sıra en çok mesane kanseri teşhisinde kullanılır.
Doktorunuz idrarda kan tespit edilirse (hematüri) idrar sitoloji testini tavsiye edebilir. Aynı zamanda daha önce mesane kanseri teşhisi konulmuş ve tedavi görmüş kişilerde de uygulanabilir. Bu durumlarda idrar sitoloji testi mesane kanserinin tekrar ortaya çıkıp çıkmadığını tespit edebilir.
Neden yapılır
İdrar sitoloji testi idrar kanalı kanserlerinin yanı sıra şu kanser türlerini teşhis etmek için diğer test ve prosedürlerle birlikte uygulanır:
- Mesane kanseri
- Üreter kanseri
- Ürethra kanseri
İdrar sitoloji testi daha büyük ve agresif idrar kanalı kanserlerini daha iyi bir şekilde tespit eder. Yavaş bir şekilde büyüyen küçük idrar kanalı kanserlerini tespit edemeyebilir.
Riskler
İdrar sitoloji testinin riski idrarın nasıl toplandığına bağlıdır. Örnek, çoğunlukla steril ve hiç bir risk taşımayan bir kapta toplanır. Ürethraya kateter takılarak örnek alınıyorsa idrar kanalı enfeksiyonu riski mevcuttur. Doktorunuza prosedürünüzün taşıdığı riskleri sorunuz.
Nasıl hazırlanılır
İdrar sitoloji testine hazırlık dahilinde, testi sabah saatlerinde ilk kez idrara çıktıktan bir süre sonrasında yaptırmaya çalışın. Gün içerisinde yapılan ilk idrar sitoloji testi için kullanılamaz. Gece boyu mesanede kalan hücreler bozulmuş olabilir ve laboratuvarda analiz edilmesi zor hale gelebilir.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
İdrar örneğini toplama
İdrar sitoloji testinde bir idrar örneği gerekir. Bu işlem çoğu zaman steril bir kaba idrar yaparak toplanır. Bazı durumlarda ürethraya takılmış ve mesaneye iletilmiş bir kateter yoluyla örnek alınır.
Doktorunuz farklı günlerde toplanmış ek idrar örnekleri isteyebilir. Birkaç gün boyunca toplanmış birden fazla örneğin analiz edilmesi testin doğruluğunu artırabilir.
İdrar örneğinin laboratuvarda incelenmesi
İdrar örneğiniz vücut dokularını analiz etmekte uzmanlaşmış bir doktor (patolojist) tarafından incelenmesi için laboratuvara gönderilir. Patolojist idrar örneğinde görülen hücreleri mikroskop altında inceler. Hücre tiplerini değerlendirir ve kansere işaret edebilecek olan hücreleri araştırır.
Sonuçlar
Patolojist analiz sonuçlarını doktorunuza gönderir ve doktorunuz daha sonra sizinle paylaşır. Sonuçları ne kadar sürede alabileceğinizi doktorunuza sorun. Her laboratuvarın sonuçları tanımlama konusunda kendine özgü terimleri vardır. En çok rastlanan terimler:
- Yetersiz numune. Bu sonuç yeterli sayıda hücre toplanmadığını veya yanlış tip hücrelerin toplandığına işaret edebilir. Testin tekrarlanması gerekebilir.
- Negatif. Örneklerde herhangi bir kanser hücresine rastlanmadığı anlamına gelir.
- Atipik. Bu durumda anormal hücreler bulunmuş demektir. Fakat bu hücreler kanserli olarak düşünülecek derecede anormal değildir.
- Şüpheli. Bu durum hücrelerin anormal ve kanseröz olabileceğine işaret eder.
- Pozitif. İdrarda kanser hücrelerine rastlandığını gösterir.
İdrar sitoloji testi kanser teşhisi koymak için tek başına kullanılamaz. Atipik veya kanseröz hücrelere rastlanmışsa doktorunuz sistoskopi veya bilgisayarlı tomografi (CT) taraması önerecektir.
Sağlık Editörü
