Endoskopik mukozal rezeksiyon, video kamera ve diğer aletlerle donatılmış uzun, ince bir tüp ile gerçekleştirilir. Üst sindirim kanalının endoskopik mukozal rezeksiyonu sırasında tüp (endoskop) yemek borusundaki bir anormalliğe, mideye veya ince bağırsağın üst kısmına (oniki parmak bağırsağı) uzatılmak üzere boğazdan geçirilir.
Endoskopik mukozal rezeksiyon kolondaki lezyonların alınması için kullanıldığında tüp anüs yoluyla yerleştirilir. Endoskopik mukozal rezeksiyon esasen bir tedavi prosedürü olmasına rağmen aynı zamanda teşhis için kullanılan dokuların alınması için de uygulanabilir. Eğer kanser mevcutsa, sindirim kanalı katmanının altındaki dokuların kanserden etkilenip etkilenmediğini belirlemek için EMR kullanılabilir.
Neden yapılır
Endoskopik mukozal rezeksiyon sindirim kanalındaki anormal dokuların alınmasında daha az invazif alternatif bir yöntemdir. Bu dokular:
- erken evre kanser
- kanseröze dönüşme ihtimali olan prekanseröz lezyonlar
Endoskopik mukozal rezeksiyon genellikle bu teknik üzerine uzmanlaşmış bir sindirim sistemi bozuklukları uzmanı (gastroenterolog) tarafından gerçekleştirilir.
Riskler
Endoskopik mukozal rezeksiyonun muhtemel riskleri:
- Kanama. En yaygın komplikasyon olarak prosedür sırasında tespit edilip düzeltilebilir.
- Delinme (perforasyon). Sindirim kanalı duvarlarında düşük delinme riski mevcuttur. Perforasyon riski alınan lezyonun boyut ve lokasyonuna bağlı olabilir.
- Yemek borusunun daralması. Endoskopik mukozal rezeksiyon geçiren kişilerde; özellikle lezyon hemen hemen tüm özofagusu çevrelemişse daralma riski (özofajiyal striktür) mevcuttur. Lezyonun alınması, yaralanmaya ve dolayısıyla yemek borusunun daralmasına yol açarak yutkunmayı zor bir hale getirebilir ve tedavi gerektirebilir.
Endoskopik mukozal rezeksiyon sonrasında aşağıdaki semptomlardan herhangi biriyle karşılaşırsanız derhal doktorunuzla iletişime geçin veya acile başvurun:
- yüksek ateş
- üşütme
- kusma
- siyah dışkı
- dışkıda açık kırmızı renkli kan
- göğüs veya karın ağrısı
- nefes darlığı
- baygınlık
Nasıl hazırlanılır
Prosedür öncesinde aşağıdaki bilgileri sağlamanız istenir:
- Özellikle diyabet ilacı veya aspirin ya da diğer kan inceltici ilaçlar olmak üzere kullandığınız reçeteli, reçetesiz veya diyetsel takviyelerle birlikte tüm ilaçlar
- tüm ilaçların dozajları
- ilaç alerjileri
- Kalp, akciğer hastalıkları, diyabet ve kan pıhtılaşma bozuklukları da dahil olmak üzere tüm medikal sorunlar
Doktorunuz bazı kan inceltici ilaçları geçici olarak durdurma gibi ilaç rutinlerinizde değişiklikler yapabilir.
Prosedür öncesinde
Prosedür günü öncesinde yapmanız gerekenler yazılı olarak verilecektir. Bu talimatlat lezyonun lokasyonu veya alınan lezyonlara göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak muhtemel talimatlar:
- Diyet kısıtlaması. Prosedürden bir gün önce diyetiniz berrak sıvılara (su, et suyu, süt veya kremasız çay ya da kahve) indirgenebilir.
- Perhiz yapma. Ne zaman başlayacağınız size bildirilecektir. Prosedürden bir gece önce hiçbir şekilde yiyemez, içemez ve sigara kullanamazsınız.
- Kolonun temizlenmesi. Prosedür kolonu içeriyorsa bağırsakların tamamen boşaltılması ve kolonun temizlenmesi için sıvı laksatif veya reçetesiz bir enema kullanmanız gerekir.
Ayrıca, prosedürün risk ve faydaları size aktarıldıktan sonra doktorunuzun verdiği rıza formunu imzalamanız gerekir.
Seyahat ayarlamaları
Endoskopik mukozal rezeksiyon hemen hemen her zaman günübirlik bir prosedür olduğu için muhtemel aynı gün içinde evinize dönebilirsiniz. Fakat prosedür için kullanılan yatıştırıcı yüzünden sizi eve götürmesi için başka birini ayarlamanız gerekir.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Endoskopik mukozal rezeksiyon prosedürünün farklı türleri mevcuttur. Gastroenterologunuza prosedürün nasıl uygulanacağını sorabilirsiniz. Yaygın olarak uygulanan bir yöntem şu aşamaları içerir:
- Endoskobun takılması ve ucunun ilgili bölgeye iletilmesi
- Lezyon ve altındaki sağlıklı doku arasında tampon bölge oluşturması için lezyon altına sıvı enjekte edilmesi
- Lezyonun kaldırılması için hafif emilim uygulanması
- Lezyonun etrafındaki sağlıklı dokudan ayrılması için kıstırılıp kesilmesi
- Anormal dokunun vücuttan alınması
- Daha sonraki endoskopik muayeneler sırasında bulunabilmesi için bölgenin mürekkeple (dövme) işaretlenmesi
Prosedür sırasında
- Sizin rolünüz. Prosedür öncesinde hastane önlüğü giymeniz istenir. Prosedür sırasında rahat bir yatağa yan şekilde uzanırsınız.
- Yatıştırıcı. Prosedür sırasında yatıştırıcı verilir. Ilımlı miktarda verildiği takdirde rahatlamış ve uykulu hissedersiniz. Bu durumda prosedür sırasında hafif hareket veya baskı hissedebilirsiniz fakat ağrı hissetmemeniz gerekir. Veya, yüksek miktarda yatıştırıcı verilebilir ve tüm prosedür boyunca uyanık olmazsınız. Gastroenterologunuz ile hangi seçeneğin sizin için daha uygun olduğu hakkında görüşebilirsiniz.
- Gözlemleme. Gastroenterologa prosedür sırasında hemşire veya diğer profesyoneller yardımcı olur ve bu sağlık görevlileri sizin kalp atış hızı, kan basıncı, kan oksijen seviyesi ve rahatınızı gözlem altında tutar.
Prosedür sonrasında
Yatıştırıcının etkisi büyük oranda geçene kadar istirahat odasında kalmanız gerekir. Ne zaman yeme içmeye başlayabileceğiniz ve normal aktivitelere devam edebileceğiniz konusunda yazılı talimatlar verilecektir. Ertesi güne kadar aşağıdaki aktiviteleri yapmamanız gerekir:
- araba sürme
- işe dönme
- önemli kararler vermek
Prosedür sonrası 24 saat içinde hafif şiddetli yan etkiler görülebilir:
- Yatıştırıcıya karşı tepki. Sizi uyuşturmak için kullanılan ilaçlar uyuşukluk, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
- Boğaz ağrısı. Endoskop yemek borusundan sokulmuşsa boğazınızda ağrı hissedebilirsiniz.
- Gaz veya kramp. Daha erişilebilir hale gelmesi için sindirim sistemine az miktarda hava verilebilir. Bu durum gaz, şişlik veya kramplara yol açabilir.
Ayrıca prosedür sonrası ne zaman doktorunuzu aramanız veya acile başvurmanız gerektiği hakkında yazılı talimatlar verilecektir. Aşağıdaki belirti veya semptomlar ciddi derecede komplikasyonlara işaret edebilir:
- yüksek ateş
- üşüme
- kusma
- siyah dışkı
- dışkıda açık kırmızı renkli kan
- göğüs veya karın ağrısı
- nefes darlığı
- baygınlık
Sonuçlar
Bir takip randevusunda gastroenterologla prosedürün sonuçları ve lezyon örneklerinin laboratuvar testleri hakkında görüşebilirsiniz. Sormak isteyebileceğiniz sorular:
- Anormal dokuların tamamını alabildiniz mi?
- Laboratuvar testlerinin sonuçları nelerdir? Dokuların içinde kanseröz olanlara rastladınız mı?
- Bir kanser uzmanıyla (onkolojist) görüşmem gerekiyor mu?
- Dokular kanseröz ise, ek tedavi gerekiyor mu?
- Durumumu hangi şekilde gözlem altında tutmayı düşünüyorsunuz?
Takip muayeneleri
Tipik olarak, tüm lezyonların alındığından emin olmak için prosedürden 6-12 ay sonra takip muayenesi gerçekleştirilir. Bulgulara dayanarak doktor, daha fazla muayenenin gerekli olup olmadığını açıklar. Muayenede büyük olasılıkla, bir endoskop ile görsel inceleme yapılır. Doktor, lezyonun alındığı bölgeyi mürekkeple işaretleyerek takip endoskopisinde lezyonun tamamen alındığından emin olabilir.
Sağlık Editörü
