Koenzim Q10 bileşiğinin diğer adı “her yerde bulunabilir” anlamına gelen ubikinon kelimesidir. CoQ10 mitokondri için enerji üretiminde önemli bir rol oynar. Ayrıca Koenzim Q10, ATP (Adenozin Tri Fosfat) şeklinde enerji üretimi için sorumlu olan hücrenin bir parçasıdır.
Koenzim Q10 Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?
- Kalp yetmezliği
- Kardiyomiyopati
- Kalp Krizi Önleme ve Kurtarma
- Yüksek Tansiyon
- Diyabet
- Dişeti Hastalıkları
- Böbrek yetmezliği
- Migren
- Reçeteli İlaç Etkileri karşı
- Parkinson hastalığı
- Kilo kaybı
Yukarıdaki hastalıkların tedavisinde Koenzim Q10 birçok farklı amaçlarda kullanılmaktadır.
Koenzim Q10 Faydaları Nelerdir?
Koenzim Q10 bileşiğinin aşağıda listelenen detaylar gibi kalp rahatsızlıklarından diyabete kadar birçok konuda faydaları bulunmaktadır.
Kalp Yetmezliği
Kalp yetmezliği olan kişilerin kalp kası hücrelerinde Koenzim Q10 seviyelerinin daha düşük seviyelerde olduğu saptanmıştır. Yapılan araştırmalar, Koenzim Q10’un nefes darlığı, uyku zorluğu, şişme ve kalp yetmezliği ile ilgili rahatsızlıkla azaltabileceğini göstermektedir. Her ne kadar son zamanlarda yapılan çalışmalar desteklemese de, Koenzim Q10’un kalp kasındaki enerji üretimini ve pompalama aksiyonunu arttırdığı düşünülmektedir.
Konjestif kalp yetmezliği olan 641 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, Koenzim Q10 (vücut kg ağırlığı başına 2 mg) veya plasebo verilerek standart tedavi uygulandı. Koenzim Q10 alan hastalarda, semptom şiddetleri hastaneye yatış sürelerinde önemli bir düşüş görüldü.
Başka bir çalışmada ise, kalp yetmezliği olan ve kalp nakli bekleyen 32 hastaya 3 ay boyunca 60 mg Koenzim Q10 veya plasebo verildi. Koenzim Q10 verilen hastaların fonksiyonel durumları, klinik belirtileri ve yaşam kalitesinde önemli bir iyileşme görüldü. Ancak, ekokardiyografi (kalp ultrasonu) veya objektif işaretlerinde herhangi bir değişime rastlanmadı.
Konkestif kalp yetmezliği olan 55 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, standart tedaviye ek olarak günde 200 mg Koenzim Q10 veya plasebo alındı. Koenzim Q10 serum alan hastaların tedavi süresinde artış görülmesine rağmen, Koenzim Q10 ejeksiyon fraksiyonu, pik oksijen tüketimi ve egzersiz süresinde herhangi bir değişime rastlanmadı.
Daha uzun vadeli bir çalışma, kronik kalp yetmezliği olan 79 hasta üzerinde standart tedaviye (günde 100 mg Koenzim Q10 ) ek olarak plasebo kullanımı tedavi sürecini hızlandırmıştır. Sadece birazcık Koenzim Q10 ile plasebo karıştırıldığında; maksim egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini iyileştirdiği gözlemlenmiştir.
Kardiyomiyopati
Yapılan birkaç küçük çalışma sonucunda Koenzim Q10 kullanımının belirli kardiyomiyopati türlerinde yararlı sonuçlar elde edilmiştir.
Parkinson Hastalığı
Parkinson hastalığı olan kişilerde Koenzim Q10 seviyesinin düşük olduğu gözlemlenmiştir. Ön araştırmalar, Parkinson hastalığı olan kişilerde Koenzim Q10 seviyesi arttırıldığında nörotransmiter dopamin seviyesinde de artışa neden olduğu bulunmuştur. Ayrıca Koenzim Q10 için, serbest radikallerin beyin hücrelerine verebileceği zararlardan koruduğu öne sürülmüştür.
Kontrollü yapılan küçük bir çalışmada, 28 tedavi gören Parkinson hastasına rastgele 360 mg Koenzim Q10 veya plasebo verildi. 4 hafta sonra, Koenzim Q10 alan Parkinson hastalarında, belirtilerde iyileşme ve görme fonksiyonlarında önemli ölçüde gelişme sağlandı.
Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından finanse edilen 16 aylık büyük bir araştırmada, Parkinson hastalığı olan 80 hasta üzerinde Koenzim Q10 (günde 300, 600 veya 1200 mg) ve plasebo alımı etkileri araştırıldı. Sonuçlar özellikle günlük doz başına 1200 mg Koenzim Q10 alan hastalarda (plasebo alanlara göre) sakatlıklarda önemli bir azalma olduğu ileri sürüldü.
Koenzim10 ve Statin İlaçlar
Bazı araştırmalar statin ilaçların HMG-CoA redüktaz inhibitörlerin, düşül kolesterol için kullanılan ilaçların bir kısmının vücudu koruyan Koenzim Q10 gelişimine engel olabileceğini düşünülmektedir. Ancak, statin ilaç kullanan kişilerde Koenzim Q10 takviyesi kullanımı ile ilgili araştırmalar hala yeterli olmadığı için statin tedavisi ile birlikte tavsiye edilmez.
Diyabet
12 haftalık kontrollü bir çalışmada, tip 2 diyabeti olan 74 kişi, günde iki veya daha fazla 12 hafta boyunca günde 200 mg fenofibrat (lipid düzenleyici bir ilaç) ve 100 mg Koenzim Q10 aldı. Koenzim Q10 takviyesinin önemli ölçüde kan basıncı ve glisemik kontrolü geliştirdiği görüldü. Ancak, iki çalışma da Koenzim Q10 takviyesinin glisemik kontrol üzerinde herhangi bir etkisini bulma konusunda başarısız kabul edildi.
Dişeti Hastalığı
Periodontal cep oluşum için topikal Koenzim Q10 kullanımının etkilerine bakıldı. 30 periodontal cepler ile 10 erkek perodontitis hasta seçildi. İlk 3 hafta boyunca, hastaların topikal Koenzim Q10 uygulananlarda belirtilerde belirgin ölçüde iyileşme görüldü.
Kullanım Dozu
Tipik bir dozaj, bölünmüş dozlarda günde 30-90 mg Koenzim Q10 alınması yönünde ancak önerilen miktarda günde 200 mg’ kadar yüksek olabilir. Koenzim Q10 yağda çözünen, bu nedenle yağ veya yağ içeren bir yemek ile alındığında daha iyi emilmektedir. Klinik etkileri acil olmamakla birlikte sekiz hafta kadar sürebilir.
Koenzim Q10 Güvenilirliği
- Eğer kalp hastalığı, böbrek yetmezliği yada kanser ile alakalı hastalıklarla mücadele ediyorsanız Koenzim Q10 kullanmadan önce doktorunuza danışın.
- Koenzim Q10 yan etkileri ishal ve deri döküntü şeklinde görülebilir.
- Koenzim Q10 sabit olarak değil, standart tedavi ile kombinasyon halinde kullanılır.
- Koenzim Q10, kan şekeri düzeylerini düşürdüğü için şeker hastalığı olan kişilerde doktor gözetiminde olunmadığı sürece kullanılmamalıdır. Buna ek olarak, Koenzim Q10 kan basıncını da düşürebilir.
- Hamile veya emziren kadınlar y da çocuklarda Koenzim Q10 kullanımı konusunda net ve kesin veriler olmadığı için güvenilirliği kanıtlanmış herhangi bir tedavi yönteminden bahsedilemez ve tavsiye edilemez.
Sağlık Editörü