Erken ergenlik nedir?
Ergenlik çocukluktan erişkinliğe geçilen dönemdir. Bu bir süreç olup çocuk fizyolojik,psikolojik ve sosyal açıdan değişim yaşar. Bu dönemin sonunda üreme yeteneği kazanılmış olur. Ergenlik yaşı normalde kız çocuklarında 8-13,erkek çocuklarda ise 9-14 yaş arasında olmaktadır. Eğer ergenlik belirtileri kızlarda 8 yaşından,erkeklerde ise 9 yaşından önce görülüyorsa bu ” Erken Ergenlik” dediğimiz duruma işaret eder.
Normalde ergenliğin kızlardaki ilk belirtisi meme dokusunun büyümesi,bunu takiben genital bölge ve koltuk altı kıllarının ortaya çıkması ve nihayetinde adet kanamasının başlamasıdır.
Erkeklerde ise ilk belirti testislerin büyümesi,penisin büyümesi,genital bölge ve koltukaltı kıllarının ortaya çıkması,seste kalınlaşma,vücut kas kitlesinin artışı ve erişkin görünüme ulaşılmasıdır. İşte tüm bu belirtilerin bir arada ya da tek başına,kızlarda 8’den erkeklerde ise 9 yaşından görülmesi erken ergenliği gösterir.
Erken ergenlik bir hastalık olarak kabul edilebilir mi?
Erken ergenlik kızlarda erkeklerden daha sıktır ve çoğu zaman nedeni ortaya konulamaz. Ancak bazen altta çok önemli bir tıbbi problem olabilir. Özellikle de erkek çocuklarda görülüyorsa muhakkak araştırılması önemlidir. Altta yatan hastalıklar beyin tümörleri,beyinde abse- infeksiyonlar,böbreküstü bezi tümörleri,yumurtalık ve testis tümörleri ve hastalıkları olabilir.
Tedavi edilmezse ne gibi sorunlar yaşanır?
Erken ergenliğe giren çocuklar akranlarından önce büyümeye başladıklarından kemiklerdeki büyüme noktaları daha önce kapanacağından,sonuçta akranlarından daha kısa boylu olurlar,erkenden yaşadıkları adet kanaması,erişkin görünüm gibi olaylar psikolojik açıdan da çocuğu zor duruma sokabilir. Eğer altta yatan tıbbi bir problem varsa (beyin tümörleri gibi) tanı konulmakta geç kalınırsa hayatı tehdit edebilir.
Tedavisinin yan etkileri var mı?
Altta yatan başka ciddi bir problem yoksa tedavi,erken girilmiş bu ergenliğin durdurulmasına yöneliktir. Aileler böyle bir durumu fark ettiklerinde ilk yapılması gereken şey doktora başvurmaktır. Tedavide hormon içeren ilaçlar ile ergenlik durdurulup daha sonra zamanı geldiğinde gelişmenin devamına izin vermek için ilaçlar kesilir. Tedavinin yan etkilerinden korkmak yerine tedavi edilmemesi halinde ortaya çıkacak problemleri önlemek çok daha önemlidir.
Erken ergenlik sorunları yaşayan çocukların psikolojik destek almaları gerekir mi?
Bu çocuklar çocuk olmaları gereken yaşta ergenliğin getirdiği değişimleri yaşamak zorunda kaldıklarından psikolojik olarak durumlarını kabullenmekte zorlanmaktadırlar. Oyuncak bebekleriyle oynayan kız çocuğu birden adet kanaması ve hijyenik pedlerle uğraşmak zorunda kalmaktadır. Ergenlik çağında çocuk kendini,ne çocuk ne de ergen olarak görebildiğinden kimlik çatışması yaşamaktadır. Bu dönemde aileleriyle,arkadaşlarıyla,okul ve öğretmenleri ile çatışmalar yaşamakta,agresifleşme,kendine güvensizlik,kendini beğenmeme gibi pek çok olumsuz duygular hissetmektedir. Bu dönemde madde bağımlılığı,intihar eğilimi gibi ciddi sorunlar sık görülmekte olduğundan ailelerin bu anlamda psikiyatri ve psikolog yardımı alması mutlaka gereklidir.
Dr. Evrim Aksoy