Bunun yerine koroner CT anjiyogram kalp ve kalp damarlarının görüntülerini üretmek için güçlü bir X-ray makinesi kullanır. CT anjiyogramda, geleneksel anjiyogram testi kadar iyileşme süresi gerekmez. Koroner CT anjiyogramları çeşitli kalp rahatsızlıklarına sahip hastalıklar için daha yaygın bir seçenek haline gelmektedir.
CT anjiyogramları hastayı çok az bir miktarda radyasyona maruz bırakır. Koroner atardamar hastalıkları durumunda, koroner anjiyogram; arter tıkanıklıkları için de tedavi sağladığı için daha iyi bir seçenek olabilir.
Neden yapılır
Koroner CT anjiyogram çeşitli kalp sorunlarını araştıran bir testtir fakat öncelikli olarak göğüs ağrısı veya kalp krizi riskine sebep olabilen kalpteki daralmış atardamarları (koroner arter hastalığı) kontrol eder. Koroner CT anjiyogramlar bazen, koroner arter hastalıklarını araştırmak için geleneksel koroner anjiyogramların yerine kullanılır. Bir CT anjiyogram testi, sadece orta derece koroner arter hastalık riskine sahip kişilerde geleneksel anjiyogramlara oranla daha başarılı olabilir.
Tipik olarak, bir doktor kalp arterlerini tıkanıklıklar için kontrol etmek istediğinde koroner anjiyogram uygular. Bir koroner anjiyogram testinde, kateter kasıktaki bir arterden sokularak kan damarları yoluyla kalbe ulaşır. Daha sonra röntgenlerde gözle görülebilen bir boya kateter vasıtasıyla enjekte edilir ve kalbin röntgen görüntüleri çekilir. Böylelikle doktor görüntülerde kalp arterlerindeki tıkanıklıkları görebilir. Kateter kalbe yakın olduğu için, tıkanıklıklara rastlanırsa doktorunuz geleneksel anjiyogram sonrasında anjiyoplasti denilen bir yöntemle tıkanıklıkları açabilir.
Bir CT anjiyogramında kasık yoluyla kateter takılmasına gerek yoktur ve CT taramasında görülen boya el veya koldaki bir damar hattıyla (IV) enjekte edilir. Aynı şekilde kalbin röntgen görüntüleri çekilir. Fakat kateter kullanılmadığı için; eğer tıkanıklığa rastlanırsa tedavi etmek için ayrı bir prosedür (geleneksel koroner anjiyogram) gerekir. CT anjiyograma benzer olan bir diğer test ise koroner kalsiyum taramasıdır. Bu testte, özel bir tür bilgisayarlı tomografi ile koroner atardamarlarında, koroner arter hastalıkları için risk faktörü oluşturabilecek kalsiyum araştırılır. Bu test sırasında herhangi bir boya enjekte edilmez.
Riskler
CT anjiyogramları kalbin görüntülerini çekmek için bir röntgen makinesi kullandığı için, hasta test sırasında radyasyona maruz kalır. Maruz kalınan radyasyon miktarı ne tür makinenin kullanıldığına bağlı olarak değişiklik gösterir. En yaygın röntgen makinesiyle bir test sırasında alınan radyasyon miktarı, ortalama bir Amerikan vatandaşının 3 yılı aşkın bir sürede doğal yollardan maruz kaldığı radyasyon miktarına eşittir. CT anjiyogram sırasında maruz kalınan radyasyon yüzünden kansere yakalanma riski tam olarak bilinmemekle birlikte çok düşük bir ihtimaldir.
Radyasyon henüz doğmamış bir bebeğe zarar verebileceği için hamilelik durumunda CT anjiyogram testine girmemelisiniz. Ayrıca prosedür sırasında kullanılan boyaya karşı alerjik reaksiyon vermeniz de mümkündür. Bu konuda endişeleriniz varsa doktorunuzla görüşün.
Nasıl hazırlanılır
Doktorunuz CT anjiyogram testine nasıl hazırlanmanız gerektiği hakkında bilgiler verir. Genellikle, testten 4-8 saat öncesinde hiçbir şey yememek gerekir. Su içebilirsiniz fakat kalp atış hızını artıracağı için kafeinli içeceklerden kaçının. Kalbin net görüntülerinin elde edilmesini zorlaştırabilir. Teste giderken ve sonrasında araba kullanabilir, ev veya işinize geri dönebilirsiniz.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Prosedür sırasında
CT anjiyogramları genellikle hastane veya kliniğin radyoloji departmanında gerçekleştirilir. Tarama başlamadan önce bel üzerinde kalan giysileri ve mücevheratları çıkarmanız gerekir. Daha sonra giymeniz için bir hastane önlüğü verilir.
Kalp atarken sürekli hareket halinde olduğu için doktor, kalp atış hızını yavaşlatmak amacıyla beta blokör denilen bir ilaç verebilir. Bu sayede doktor kalbi daha net görebilir. Bir teknisyen el veya kola damar içi hattı (IV) yerleştirir ve CT tarayıcı görüntülerinde kalp arterlerini görünebilir hale getirecek olan boyayı enjekte eder. IV yerleştirilmeden önce uyuşturucu bir ilaç verilir. Testin asıl tarama kısmı 15 saniyeden kısa sürmesine rağmen beta blokörün kalp hızını CT anjiyogramın başlaması için uygun bir seviyeye düşürmesi 1 saat sürebilir.
Teknisyen, muayene boyunca kalp atışlarını ölçen elektrotları hastanın göğsüne yerleştirir. Hasta tarama için hazır hale geldiğinde kısa, halka şeklindeki makinenin içine doğru kayan uzun bir masanın üzerine uzanır. Test sırasında bir röntgen tüpü kalbin farklı açılardan görüntülerini almak için hastanın üzerinde daire şeklinde hareketler çizerek hareket eder. Bu süreçte hasta tüpün hareket ettiğini görmeyecektir. Teknisyen cam pencereyle ayrılmış farklı bir odadan makineyi kontrol eder. Hasta teknisyen arasında iletişimi sağlamak için dahili bir telefon mevcuttur.
Test sırasında olabildiğince hareketsiz kalmak ve tarama yapılırken nefesini tutmak önemlidir. Herhangi bir hareket röntgen görüntülerini bulanık hale getirebilir.
Prosedür sonrasında
CT anjiyogram tamamlandıktan sonra günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Eve veya işinize dönerken araba sürmeniz sorun teşkil etmez. CT anjiyogramdan elde edilen görüntüler testten kısa bir süre sonra hazır olur. Testi gerçekleştiren veya testin yapılmasını isteyen doktor sonuçları size bildirecektir.
Sonuçlar
Test sonuçlarına dayanarak doktorunuz, tedavi gerektiren bir kalp hastalığı vakasını, kalp hastalığına yakalanma riskinizi ve kalbinizi sağlıklı koşullarda tutabilmek için yapmanız gerekenleri açıklar. Doktorun hangi rahatsızlığa sahip olduğunuzu düşünmesine bağlı olarak tedavi değişiklik gösterebilir.
Testin sonuçlarına bakmaksızın kalbi korumak amacıyla birtakım yaşam tarzı değişiklikleri yapmak iyi bir fikirdir. Örneğin:
- Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz sağlıklı bir kiloya ulaşarak o kiloda kalabilmenizi sağlar. Ayrıca diyabet, yüksek kolesterol ve yüksek kan basıncı gibi kalp hastalıkları faktörlerini kontrol altında tutar. Doktorun onayıyla birlikte kendinize haftanın çoğu günü 30-60 dakika egzersiz hedefi koyun. Bu süreyi bir seans halinde tamamlayamıyorsanız 10’ar dakikalık periyotlara bölerek de fayda sağlayabilirsiniz.
- Sağlıklı yiyecekler yiyin. Meyve, sebze, tam tahıllı ve düşük doymuş yağ, kolesterol ve sodyum içeren kalp dostu bir diyet kilonuzu, kan basıncınızı ve kolesterolünüzü kontrol altında tutmanızı sağlar. Haftada bir veya iki porsiyon balık yemek de faydalıdır.
- Sigarayı bırakın. Sigara, başta aterokloroz olmak üzere kalp hastalıkları için en büyük risklerden biridir. Nikotin kan damarlarını daraltır ve kalbi daha çok çalışmaya zorlar. Karbon monoksit ise kandaki oksijen miktarını azaltır ve kan damarlarına zarar verir. Eğer sigara içiyorsanız, tamamen bırakmak kalp hastalık risk ve komplikasyonlarını azaltmak için en iyi seçenektir.
Sağlık Editörü
