Bu markerler, prekanseröz polip ve kanseröz tümör hücrelerinin yüzeyleriyle bağdaştırılır. Polip ve tümör yüzeylerinin hücreleri de dahil olmak üzere kolonun iç yüzeyinden sürekli hücreler döküldüğü için bu markerler dışkıda mevcuttur. Dışkı DNA testi bu markerlerin bazılarını tanımlayarak prekanseröz polip veya kolon kanserinin varlığına işaret edebilir.
Kolon kanserleri arasında DNA değişiklikleri farklılık gösterebildiği için, dışkı DNA testi genellikle yüksek tespit oranı sağlamak için birden çok markeri hedef alır. Aynı zamanda, DNA markerleri dışkıda sadece eser miktarlarda da bulunabildiği için çok hassas laboratuvar metodları gereklidir. Dışkı DNA testinin, kolon kanseri ve prekanseröz polipleri teşhis etme konusunda dışkıda gizli kan testine oranla daha etkili olduğu belirlenmiştir. Yeni dışkı DNA testleri ile erken evre kolon kanseri yüksek oranlarda teşhis edilebilmektedir. Diğer invazif olmayan testlerin aksine yeni dışkı DNA testleri prekanseröz polipleri tespit etmekte de kullanılabilir.
Güncel olarak sadece bir dışkı DNA testi kullanılabilir durumdadır ve henüz Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmamıştır. Daha gelişmiş teşhis oranlarına sahip yeni nesil dışkı DNA testleri FDA tarafından yürütülen çok merkezli bir çalışma ile son klinik validasyonlardan geçmektedir.
Kolon kanseri taramasında dışkı DNA testinin kullanımı Amerikan Kanser Derneği, kolorektal kanser için Amerika Çok Yönlü Görev Timi ve Amerikan Radyoloji Koleji tarafından onaylanmıştır. Fakat Amerika Birleşik Devletleri Koruyucu Hizmetler Görev Gücü tarafından henüz tasdik edilmemiştir.
Neden Yapılır?
Dışkı DNA testi, kolon kanseri ve prekanseröz poliplerin teşhisinde kullanılan bir tarama testidir.
Nasıl Hazırlanılır?
Dışkı DNA testi çok az hazırlık gerektirmektedir. Test öncesinde normal beslenme düzenine devam edebilir ve ilaçlarınızı kullanabilirsiniz. Ayrıca testten önce kolonunuzu temizlemeye (boşaltmaya) gerek yoktur.
Karşılaşabileceğiniz Durumlar
Güncel olarak uygulanabilen dışkı DNA testi FDA tarafından onaylı değildir fakat özel kurallar çerçevesinde doktor tarafından reçete ile verilebilir. Dışkı örneği alıp teslim etmek için kullanacağınız dışkı DNA test kitini doktorun ofisinden alabilirsiniz. Aynı zamanda internetten sipariş vererek posta yoluyla edinilebilir. Kitin içinde tuvalete tutturulan bir kutu mevcuttur. Dışkı örneği alındıktan sonra doktora teslim etmeniz veya laboratuvara göndermeniz gerekir. Test sadece bir örnek gerektirmektedir.
Dışkı örneği toplamayı kolaylaştırmak amacıyla tasarlanan çeşitli metodlar değerlendirme altındadır. Testin her 2-5 yıllık süreçte tekrarlanması gerekebilir fakat en uygun aralığa karar vermek için ek araştırmalar yapılmalıdır. Ayrıca güncel olarak Medicare test ücretini karşılamamaktadır, fakat bazı özel sağlık sigortaları karşılar.
Sonuçlar
Doktorunuz dışkı DNA test sonuçlarını gözden geçirir ve sonuçları sizinle paylaşır.
- Negatif sonuç. Dışkıda, kolon kanserlerinde yaygın görülen DNA markerleri veya prekanseröz polipler bulunmazsa test sonucu negatif olarak değerlendirilir.
- Pozitif sonuç. Dışkı örneğinde kolon kanserlerinde yaygın görülen DNA markerleri veya prekanseröz polipler bulunursa test sonucu pozitif olarak değerlendirilir. Kolon veya diğer sindirim sisteminin diğer kısımlarında kanseröz veya prekanseröz değişimleri belirlemek için genellikle kolonoskopi olmak üzere ek değerlendirmeler tavsiye edilir.
- Yanlış negatif sonuç. Kanser mevcut olmasına rağmen negatif sonuç gösteren yanlış negatif sonuç, kolon kanseri veya poliplerin dışkı DNA testi tarafından hedef alınan markerlerde barınmadığında veya markerler çok düşük miktarda mevcut olduğunda gerçekleşebilir. Yeni nesil dışkı DNA test yöntemleri çoğu kolon kanseri ve prekanseröz polipleri teşhis edebilmesine rağmen yanlış negatif sonuç oranını belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.
- Yanlış pozitif sonuç. Kanser mevcut olmamasına rağmen pozitif sonuç gösteren yanlış pozitif sonuç, tarama yapılan kişilerin yaklaşık %5 ile %10’u arasında bir oranda ortaya çıkmaktadır. Yanlış pozitif sonuç kolon üzerindeki tümör veya testteki bir problemden kaynaklanabilir. Dışkı DNA testi pozitif, takip kolonoskopi test sonucu normal çıkarsa, doktor başka bir dışkı DNA testi, mide-bağırsak kanalının değerlendirilmesi, bir kolonoskopi tekrar testi veya bunların karışımından oluşan bir prosedür tavsiye edebilir. Yanlış pozitif sonuçlarla en iyi şekilde başa çıkabilme yollarını aydınlatmak için araştırmalar devam etmektedir.
Sağlık Editörü
