Diyabet Nedir?
Pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması veya salgılanan insülinin yeterli derecede kullanılamaması nedeniyle kan şekerinin yükselmesi durumu olarak tanımlanan diyabet ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak nitelendiriliyor.Diyabetin iki ayrı tipi var:”Tip 1″ve “Tip 2.””Tip 1″diyabet insülin hormonu eksikliği sonucu meydana geliyor. Sıklıkla çocukluk ve gençlik çağlarında başlıyor. Türkiye’de şeker hastalarının yüzde 10’unu “Tip 1″diyabetliler oluşturuyor. “Tip 2″diyabeti ise daha çok erişkinlerde görülüyor. 40 yaşın üstündeki kişilerde enfeksiyon,stres,ameliyat,gebelik ya da fazla kilo alınması hastalığı ortaya çıkarabiliyor.
Kimlerde Daha Fazla Görülür?
Uzmanlar ailesinde diyabet olanlarda,şişman kişilerde,4 kilodan daha ağır bebek doğuran kadınlarda ve aşırı stres altında yaşayan insanlarda diyabet görülme riskinin daha sık olduğu belirtiliyorlar.
Belirtileri Neler?
Sık idrara çıkma,ağız kuruluğu,çok su içme,açlık hissi,cilt yaralarının geç iyileşmesi,kuru ve kaşıntılı bir cilt,ellerde ve ayaklarda uyuşma,karıncalanma,erişkinlerde görülen diyabetin en önemli belirtileri arasında yer alıyor. Bu belirtiler zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
Tedavinin Esasları Neler?
“Tip 2″diyabetin tedavisinin ilk adımını beslenme ile yaşam tarzının değiştirilmesi ve egzersiz programlarına başlanması oluşturuyor. Bu ilk adımda kan şekeri normal sınırlara getirilemezse ağızdan hap olarak alınan “şeker düşürücü ilaçlar”tedaviye ekleniyor. Ancak bazı hastalarda kan şekeri düzeyini normal sınırlar içinde tutabilmek için insüline ihtiyaç duyuluyor.”Tip 1″diyabetin değişmez kuralı ise hastanın düzenli insülin yapması. Düzenli diyet ve egzersiz de tedavinin vazgeçilmez adımları.
Diyette Dikkat Edilecek Noktalar Neler?
Diyabete uygun bir beslenme biçimi hastanın yaşam kalitesinin korunmasını sağlıyor. Kan şekerini normal sınırlar içinde tutmak,kan şekeri yüksekliğini ve düşüklüğünü önlemek ve en uygun vücut ağırlığını sağlamak beslenme programının temel hedeflerini oluşturuyor. Diyetteki posa miktarı artırılıyor.
Egzersiz Kan Şekerini Nasıl Etkiliyor?
Egzersiz insülinin işlevini artırıyor. Kaslar tarafından glikozun tutulmasını sağlıyor. Düzenli yapılan egzersiz yiyecekler yoluyla kana ulaşan şekerin vücut tarafından daha iyi kullanılmasına yardımcı oluyor. Vücudu ürettiği insüline karşı daha duyarlı hale getiriyor. Egzersizin bir diğer faydası ise bilinçli bir beslenme programı ile uygulandığında hastanın kilo vermesini sağlaması. Buna bağlı olarak tansiyon ve kan kolesterol düzeyleri de olumlu yönde etkileniyor.
Diyabet Hastası Gebeler Nelere Dikkat Etmeli?
Gebelik süresince,hatta gebelikten önce,kan şekeri değerlerinin kontrol altında tutulması hem annede hem de bebekte doğacak sorunların azalmasını sağlıyor.
Kimler Diyabete Daha Yatkındır?
– Ailesinde diyabet hastalığı olanlar
– Şişman ve kilo fazlalığı olanlar
– Hareketsiz yaşantı sürenler
– Gebeliği sırasında kan şekeri yükselmesi olanlar
– Yüksek tansiyonlu hastalar
– Kan şekerini yükselten ilaç kullananlar
Neden Hastalar Çok Susar ve İdrara Çıkar?
– Kandaki şeker hücre içine giremediği için kan şekeri düzeyi yükselir.
– Vücut kandaki yüksek şekerin bir kısmını idrarla atmak ister.
– Şeker idrar yoluyla dışarı atılırken birlikte bol miktarda suyu da sürükler.
– İdrarla çok miktarda su kaybı olunca susama hissi doğar ve çok su içilir.
Hastalar Neden Çok Yedikleri Halde Kilo Kaybederler?
Şeker hücre içine giremediği için beyindeki doyma merkezine açlık uyarısı gönderilir.
Bu nedenle yemek yenilse bile açlık hissi devam eder.
Öte yandan kandaki şeker hücreler tarafından kullanılamadığı için hasta zayıflar.
Neden Hastalar Sürekli Yorgunluk Hisseder?
İnsülin eksik olduğu için hücreler kandaki şekeri alamaz ve enerji üretmek için kullanamaz. Vücutta yeterince enerji üretilemediği için hastalar yorgunluk hissederler.
Diyabet Teşhisi Nasıl Konulur?
Kesin tanı için diyabet şüphesi olan hastalarda kan şekeri ölçümleri yapılmalıdır.
– Açlık plazma kan şekeri 110 mg/dl. üzerinde ise;
– Herhangi bir saatte bakılan plazma kan şekeri 200 mg/dl. üzerinde ise;
Diyabetin Yol Açtığı Sorunlar Neler?
Diyabette yıllar geçtikçe etkilenen organlara göre değişik sorunlar ortaya çıkabiliyor. Bu sorunlar;
– Göz problemleri
– Ayak yaraları
– Böbrek bozuklukları
– Kalp ve damar bozuklukları
– Enfeksiyonlara yatkınlık.
– Cinsel problemlerdir.
Dr. Yaser Süleymanoğlu
