Kullanılan aletler yöntemlere göre değişiklik gösterir. Bazı endometriyal ablasyon türleri ekstrem soğuğu, diğerleri ise ısıtılmış sıvı, mikrodalga enerjisi veya yüksek enerjili radyofrekansları kullanır. Bazı endometriyal ablasyon türleri doktorun ofisinde uygulanabilirken diğerlerinin bir ameliyat odasında gerçekleştirilmesi gerekir. Rahim boyut ve durumu gibi faktörler hangi endometriyal ablasyon türünün daha uygun olduğunu belirler.
Neden yapılır
Her ay menstruasyon döneminde rahmin endometriyum kısmı dökülür. Endometriyal ablasyon aşırı menstrual kan kaybının yaşandığı şu gibi durumları tedavi eder:
- Çoğunlukla olağan dışı yoğun geçen regl dönemi
- En yoğun günlerde saat başı kullanılan pedin tamamen dolması
- Aşırı kan kaybı kaynaklı anemi
Menstrual kanamayı azalmak için birtakım seçenekler mevcuttur. Doktorlar aşırı menstrual kanama için ilaç yazabilir veya tedavinin ilk basamağı olarak progesteron salan intraureterin cihaz (IUD) verebilir fakat ilaçlar veya IUD işe yaramadığında endometriyal ablasyon bir alternatif olabilir.
Şu durumlardaki kadınlar için endometriyal ablasyon önerilmez:
- İlerde hamile kalmak isteyen
- Menstrual dönemlerde şiddetli kramp görülen
- Rahim kanseri olan
- Yakın zamanda hamile olmuş
- Menopoz dönemini geçmiş kadınlar
Riskler
Endometriyal ablasyonun taşıdığı riskler:
- Cerrahi aletlerle rahim duvarının yırtılması (perforasyon)
- Çevredeki organlara sıcak ve soğukluğun hasar vermesi
- Ağrı, kanama veya enfeksiyon
- İlerisi için doğurganlık
Endometriyal ablasyon sonrasında hamilelik bazı kadınlarda muhtemel bir durumdur. Fakat bu hamilelikler anne ve bebeği daha yüksek risklere sokabilir. Endometriyum zarar gördüğü için düşük meydana gelebilir. İlerde hamile kalmak isteyen kadınlar endometriyal ablasyonu tercih etmemelidir. Bazı kadınlar hamileliği önlemek için endometriyal ablasyon sırasında sterilizasyonu tercih etmektedir.
Nasıl hazırlanılır
Prosedürden birkaç hafta önce doktorunuz:
- Kanser kontrolü yapabilir. Bunun için dar bir aleti serviksin açılımına yerleştirerek az miktarda endometriyum örneği alır. Kanseriniz varsa muhtemelen endometriyal ablasyon yerine histerektomi uygulanır.
- Endometriyumu inceltebilir. Endometriyal ablasyon, endometriyum ince olduğunda daha başarılı geçer. Bu işlem ilaçlarla veya ekstra dokunun kazındığı dilatasyon ve kürtaj (D&C) prosedürüyle gerçekleştirilir.
- Anestezi seçeneklerini anlatabilir. Bazı endometriyal ablasyon türleri genel anestezi gerektirir ve prosedür sırasında uyanık olmazsınız. Diğer prosedür türleri ise bilinçli yatıştırıcı veya serviks ya da rahme uygulanan uyuşturucu aşılarıyla gerçekleştirilir.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Prosedür sırasında
Endometriyal ablasyonun yeni yöntemlerinin çoğu doktor ofisinde uygulanabilir. Fakat bazı türleri, özellikle genel anestezi gerektiriyorsa, hastanede gerçekleştirilir. Prosedür için kullanılan cerrahi aletlerin geçebilmesi için serviks girişinin genişletilmesi gerekir. Bu işlem ilaçla veya zamanla çap bazında genişleyen çubukların yerleştirilmesiyle gerçekleştirilebilir.
Endometriyal ablasyon prosedürleri kullanılan yönteme göre değişiklik gösterir. Seçenekler:
- Elektrocerrahi. Bu prosedürde rahmin içini görmek için ince bir skop kullanılır. Skop içinden bir alet geçirilir, ısıtılır ve kenarlardan endometriyuma doğru kazınır. Elektrocerrahi genel anestezi gerektirir ve genellikle 30 dakika veya daha kısa sürer.
- Aşırı soğuk. Kriyoablasyonda endometriyumu dondurup yok eden 2 veya 3 tane buz topu üretmek için aşırı derecede soğuk kullanılır. Gerçek zamanlı ultrason sayesinde doktor buz toplarının ilerleyişini takip edebilir. Her bir donma döngüsünün tamamlanması 6 dakika kadar sürer. Gerekli döngü sayısı rahmin boyut ve şekline bağlıdır.
- Serbest akış sıcak sıvı. 176-194 F (80-90 C) civarına kadar ısıtılmış tuz sıvı çözeltisi rahimde 10 dakika boyunca dolaşır. Bu yöntem diğer ofis bazlı yöntemlere oranla daha ağrılı olabilir fakat tam kapsama olasılığı en yüksek yöntemdir.
- Isıtılmış balon. Bir balon cihazı serviks yoluyla yerleştirilir ve daha sonra 188.6 F (87 C)’ye kadar ısıtılmış sıvıyla şişirilir. Balon sıvının fallop tüplerine kaçmasını engeller fakat balon bazen tüm endometriyuma ulaşacak kadar esnek değildir. Bu yöntemin tamamlanması yaklaşık 10 dakika sürer.
- Mikrodalga. Bu yöntemde doktor, mikrodalga yayan ve endometriyum dokusunun sıcaklığını 167-185 F (75-85 C)’ye çıkaran ince çubuk şeklinde bir cihaz yerleştirir. Rahimden cihazı çıkarırken sağa sola hareket ettirir. Toplam tedavi süresi genellikle 3-5 dakika sürer.
- Radyofrekans. Daha otomatik olan bu yöntemde, rahim içinde bir ağ elektrodu açan bir alet kullanılır. Ağ, endometriyal dokuyu 80-90 saniye içinde buharlaştıran radyofrekans enerjisi yayar.
Prosedür sonrasında
Endometriyal ablasyon sonrasında karşılaşabileceğiniz durumlar:
- Kramp. Birkaç gün boyunca menstrual dönemde olduğu gibi kramplarla karşılaşabilirsiniz. İbuprofen veya acetaminophen gibi reçetesiz ilaçlar bu konuda yardımcı olabilir.
- Vajinal boşaltım. Birkaç hafta boyunca kanla karışık sulu bir akıntı gerçekleşebilir. Akıntı genellikle prosedür sonrası ilk günlerde yoğundur.
- Sık sık idrara çıkma. Prosedür sonrası ilk 24 saat içinde daha sık idrara çıkma ihtiyacı duyabilirsiniz.
Prosedür sonrası bir süre cinsel ilişki ve ped kullanımından kaçınmanız gerekebilir. Bu akvitielere devam etmek için ne kadar beklemeniz gerektiğini doktorunuza sorunuz.
Sonuçlar
Kesin sonuçların elde edilmesi birkaç ay sürebilir fakat endometriyal ablasyon genellikle menstruasyon döneminde kaybedilen kanın azalmasını sağlar. Bazı kadınlarda regl dönemi daha az yoğun geçer; bazılarında ise menstruasyon tamamen sona erer. Endometriyal ablasyon bir kısırlaştırma yöntemi değildir. Bu sebeple kontrasepsiyon kullanımına devam edin. Hamilelik hala olasılıklar dahilindedir fakat tehlikeli ve düşükle sonuçlanması muhtemeldir.
Sağlık Editörü
