Evlerde sık kullandığımız deterjan,çamaşır suyu,kezzap,kireç ve kireç sökücü,boya,tiner,yapıştırıcı,parfüm vb. gibi maddeler göze toksik etki gösteren kuvvetli kimyasallardır.
Bu maddeler gözün saydam tabakasına temas ederse,bu bölgenin saydamlığı hızla bozulur. İlk anda kornea yüzeyindeki epitel hücreleri kimyasal olarak “yanar”. Epitel yaralanmaları çok ağrılı seyretmekle beraber,iyi bir tedavi ile korneada kalıcı leke bırakmadan iyileşir.
Eğer kimyasal yanık korneanın daha derindeki katmanlarına ulaşırsa kalıcı kornea lekesine ve dolayısıyla kalıcı görme kaybına neden olur. Ayrıca konjunktivada da (gözün beyazını kaplayan saydam zar) kimyasal yanık nedeniyle yapışıklıklar ortaya çıkabilir.
Bunu önlemek için kimyasal maddenin,gözden acilen yıkanması şarttır.
- Yıkama işlemi sırasında,ağrı nedeniyle hastada muhtemelen kapak spazmı olacaktır;bu nedenle göz kapaklarını tutarak açmak gerekir. Kapakların varsa ikinci bir kişi tarafından göze veya göz kapaklarına direkt olarak baskı uygulamadan açılması yıkama işlemini yapan kişiye kolaylık sağlayacaktır. Hastanın suyun geldiği tarafın ters yönüne baktırılması da kapakların açık tutulmasına yardımcı olur.
- Çok kuvvetli su akımı kapak spazmını uyaracağından işinizi zorlaştırır;nazik bir akıntı halinde yıkamak daha doğrudur. Kuvvetli alkali maddelerin dokudan temizlenmesi daha uzun sürer;böyle bir durumda göz en az 15 dakika yıkanmalıdır.
- Bulunduğunuz yerde su yoksa herhangi başka bir nötral sıvı da kullanılabilir. Örneğin maden suyu,asitsiz meşrubatlar,meyve suyu türü sıvıları da kullanmak mümkündür. Kimyasal madde yaralanmalarının tedavisi,özel uzmanlık gerektirir.
- Eğer kontakt lens kullanıyorsanız,lenslerinizi hemen çıkarın. Çünkü kimyasal madde,lens tarafından emilir ve lensi gözünüzde tutmak,kimyasal maddenin gözünüzle temas süresini artırır.
- En hayati konu yıkamanın hemen yapılması ve mümkün olan en kısa sürede doktora ulaşmaktır.
Dr. Ümit Güngör