Güneşten nasıl korunabiliriz?
Yaz aylarında saat 11 ile 15 arasında güneşten korunmasız dolaşılmamalı,plajda bulunulmamalı ve denize girilmemelidir. Mutlaka koruyucu özellikte geniş kenarlı şapka,kenarları da kapalı koyu renk gözlük kullanılmalı;dışarıda bulunmak zorunlu ise gölgede oturulmalı ve uygun giysilerle vücut korunmalıdır. Bu önlemlere rağmen bir miktar güneşe maruz kalınması kaçınılmazdır. Güneş ışınları sudan,kumdan ve kardan yansıyabilmekte ve bulutlu havalarda dahi yeryüzüne ulaşarak deri rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Bu nedenlerle ek korunma önlemlerinin yanısıra,güneşten koruyucu kremlerin kullanımı önem taşımaktadır. Güneşten koruyucu kremlerin düzenli kullanılması ile deri kanserleri azalma göstermektedir. Bu kremler ayrıca en önemli anti-aging kozmetiklerdir.
Güneşten koruyucu krem nasıl seçilmeli ve nasıl kullanılmalıdır?
Güneşten koruyucu kremlerde markadan ziyade koruma faktörü ve uygulama sıklığı önemlidir. Bu kremlerin koruma faktörü (SPF) adı verilen numaraları vardır. Etkili bir korunma için numarası 15’ten büyük olan güneşten koruyucu kremler tercih edilmelidir. Yüz için tercihen faktör 30 ve yukarısı daha uygun olur. Bu kremler dışarı çıkmadan yarım saat önce tüm açık bölgelere (yüz,boyun,dudaklar,kulak üstleri,boyun ve erkeklerde saçsız kafa derisi de dahil) sürülmeli,4 mevsim boyunca ve hayat boyu kullanılmalıdır. Bu kremlerin etkinliği terleme,sürtünme ve denize girip çıkma ile azalmaktadır. Kış aylarında günde 1-2 uygulama yeterli olabilmekle birlikte,dağda kayak sırasında ya da yaz aylarında 2 saatte bir veya ihtiyaca göre daha sık uygulama gereklidir. Suya dayanıklı olan ürünlerin tercih edilmesi önerilebilir,ancak bunlarda dahi gün içinde tekrarlama gerekmektedir. Güneşten koruyucu kremler ‘güneş altında daha uzun süreli kalabilme’amacı ile kullanılmamalıdır. Camdan ultraviyole ışınları geçebildiğinden bu kremler balkonda ve pencere önünde otururken dahi kullanılmalıdır.
Güneşten koruyucu kremler kaç yıl dayanır?
Güneşten koruyucu kremlerin raf ömürleri kabaca 3 yıldır. Son kullanım tarihini aşmış veya 3 yılı aşkındır kullanılan güneşten koruyucular etkili korunma sağlamayabilirler. Bu tür kremler yeni tarihli ürünlerle değiştirilmelidir. Güneşten koruyucu kremlerin direkt sıcağa maruz bırakılmaları,güneş altında kalmaları da etkinliklerini azaltmaktadır.
Güneşten koruyucu kremler deride vitamin D yapımına engel olur mu?
Güneş ışınları derimizde vitamin D yapımında kullanılmaktadır. Ne kadar yüksek koruma faktörlü olursa olsun,ne kadar sık uygulanırsa uygulansın tüm güneşten koruyucu kremler bir miktar güneş ışınının derimize geçişine izin vermektedir ki bu miktar vitamin D yapımı için yeterlidir. Ayrıca vitamin D besinler yolu ile de yeterince alınmaktadır. Bu nedenle güneşten koruyucu kullanımı ile pratik olarak vitamin D eksikliği gelişimi söz konusu değildir.
Prof. Dr. Emel Erkek