Kırmızı kan hücreleri veya eritrositler vücutta oksijen taşır. Hematokrit testi kan örneği kullanılarak yapılır. Bir laboratuar teknisyeni, kanı test tüpünde çok hızlı bir şekilde döndüren ve santrifüj denilen cihaza örneği koyar. Bu hareket kanı üç bölüme ayırır: sıvı bileşen (plazma), kırmızı kan hücreleri ve diğer kan hücreleri. Kan bileşenlerine ayrıldığında teknisyen kanın hangi oranda kırmızı kan hücresi barındırdığını belirleyebilir. Hematokrit aynı zamanda yoğunlaşmış hücre hacmi (PCV) olarak da adlandırılır.
Neden yapılır
Bir hematokrit testi, tam kan sayımının (CBC) bir parçasıdır. Doktor, kırmızı kan hücrelerinin oranını tüm kan hücreleriyle kıyaslayarak teşhiste bulunabilir veya hastalığın tedaviye cevap verme durumunu belirleyebilir.
Normalin altında hematokrit seviyesinin işaret ettiği durumlar:
- Yetersiz sağlıklı kırmızı kan hücresi (anemi)
- Uzun süreli hastalık, enfeksiyon, lösemi, lenfoma veya diğer beyaz kan hücresi hastalıkları yüzünden genelde kanın küçük bir oranını oluşturan akyuvarların çok fazla sayıda olması
- Vitamin veya mineral eksiklikleri
- Yakın zamanda veya uzun süreli kan kaybı
Normalin altında hematokrit seviyesinin işaret ettiği durumlar:
- Dehidrasyon
- Vücudun çok fazla kırmızı kan hücresi üretmesine yol açan polisitemi vera gibi hastalıklar
- Akciğer veya kalp hastalığı -Vücut düşük oksijen seviyelerini algıladığında kandaki oksijen miktarını artırmak için daha fazla kırmızı kan hücresi üretir.
Nasıl hazırlanılır
Hematokrit basit bir kan testidir. Test öncesinde perhiz veya farklı bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Hemşire veya tıp asistanı kan örneğini, parmağı delip kanı dar cam bir tüpe koyarak veya koldaki bir damardan iğneyle alabilir. Enjeksiyon bölgesinde hassasiyet hissedebilirsiniz, ancak örnek alındıktan sonra normal faaliyetlerinize devam edebileceksiniz.
Sonuçlar
Hematokrit testinden elde edilen sonuçlar kırmızı kan hücrelerinin yüzdesi olarak rapor edilir. Normal aralık erkeklerde %38.8 – %50 ve kadınlarda %34.9 – %44.5 arasındadır. 15 yaş ve altındaki çocuklar için normal aralık yaş ve cinsiyete göre değişir. Normal hematokrit değeri için alt ve üst eşikler uygulanan tıbbi uygulamalara göre bir dereceye kadar değişebilmektedir.
Hematokrit test sonuçları doktorun hastanın sağlığını kontrol etmekte kullandığı bilgilerin sadece bir parçasıdır. Sahip olduğunuz semptomlar ve diğer tanısal testlerin sonuçları ışığında, hematokrit test sonucunuzun ne anlama geldiği konusunda doktorunuzla konuşun.
Test sonuçlarının doğruluğu
Birçok durum hematokrit test sonucunu etkiler ve yanlış veya yanıltıcı sonuçlar verebilir. Bu komplike faktörler:
- Yüksek bir irtifada yaşamak
- Hamilelik
- Yakın zamanda ciddi derecede kan kaybı
- Yakın zamanda yapılmış kan nakli
- Şiddetli dehidrasyon
Doktorunuz test sonuçlarını yorumlarken muhtemel komplikasyon faktörlerini göz önünde bulunduracaktır. Ayrıca sonuçlar çelişkili veya beklenmeyen bulgular ortaya koyarsa doktor testi tekrarlamak veya diğer kan testlerini uygulamak isteyebilir.
Sağlık Editörü
