Kanser gelişimi,vücudun en ufak yapısı olan normal bir hücrenin değişik basamaklarda değişikliklere uğrayarak kanserli hücre haline gelmesi için geçirdiği süreci ifade eder. Her bir hücrede,vücudun büyümesi,gelişmesi ve oluşabilecek hasarları tamir etmeye kılavuzluk edecek genler vardır. Hücrenin yaşamını,bölünmesini (çoğalmasını),sinir veya kas hücresi gibi özelleşmiş fonksiyonların oluşmasını kontrol edebilecek çok sayıda gen vardır. Bu genlerde kanser gelişimi süresince değişiklikler (mutasyonlar) meydana gelmektedir. Bu gen değişiklikleri normal hücre kontrolünü bozar. Böylece kanser hücresi ölmez ve vücudun ihtiyacı olmadığı halde çok sayıda hücre oluşur. Oluşan bu hücreler bir kitle (tümör) yapar. Bu kitleler iyi huylu (beniyn) veya kötü huylu (maliyn,kanser) olabilir. İyi huylu tümörler komşu dokulara veya uzak organlara yayılmaz. Kötü huylu tümörler,komşu dokulara ve uzak organlara yayılma özelliği göstererek bu organların normal görevlerini bozarlar. Yapılan birçok çalışmada kanser gelişim riskini artıran veya azaltabilen faktörler ortaya konmuştur. Kanser gelişim riskini artırdığı bilinen risk faktörleri şunlardır;
- Sigara içimi ve tütün kullanımı (başta akciğer kanseri olmak üzere birçok kanserde etkendir),
- İnfeksiyonlar (kadınlarda rahim ağzı kanseri,baş-boyun kanserleri,karaciğer kanseri ve lenfomalar),
- Radyasyon.
Bunların yanı sıra kanser gelişimini etkileyen (artıran veya azaltabilen) faktörler vardır. Bunlar;
- Beslenme alışkanlığı,
- Alkol tüketimi,
- Fiziksel aktivite,
- Obezite,
- Çevresel risk faktörleridir.
Günümüzde cep telefonu kullanımı ile kanser gelişimi arasındaki ilişki net değildir. Bazı çalışmalar,cep telefonu kullanımı ile beyin tümörü gelişiminin artabileceğini bildirmesine rağmen,kesin bilgi halen devam eden uzun süreli çalışmaların tamamlanmasıyla ortaya çıkacaktır. Bu sonuçlar çıkana kadar birçok uzman,cep telefonu kullanımının azaltılmasını,antenli cep telefonları kullanılmasını,kulaklıklı ve mikrofonlu cep telefonu kullanılmasını ve cep telefonunun kafadan uzakta tutulmasını önermektedir.
Doç. Dr. Abdullah Büyükçelik