Kanser önemi giderek artan bir sağlık ve yaşam sorunu durumundadır. Dünyada yılda 13 milyon,Türkiyede yaklaşık 150.000 yeni kanser hastası tanı almaktadır. Türkiye’de en sık görülen kanserler erkeklerde akciğer,prostat,kalın barsak,rektum,mide ve pankreas;kadınlarda meme,akciğer,kalın barsak,rektum,serviks,over,mide ve pankreas kanserleri olarak sıralanabilir. Kanser,hem genetik hem de çevresel faktörlerin etkisi ile gelişen bir hastalık grubudur. Kanserden korunmak için günlük hayatımızda yapacağımız küçük değişiklikler büyük oranda yarar sağlamaktadır. Belli kanser türlerini azaltmak için belirtilen bazı önlemler farklı çalışmalarda çelişkili sonuçlar vermekte ve bu durum kafanızı karıştırabilmektedir. Sağlıklı bir yaşam için küçük ipuçları büyük fark yaratabilir.
•Sigaradan uzak durun
Sigara,kanser için majör bir risk faktörüdür. Akciğer,üst solunum yolları,mesane,rahimağzı,böbrek kanserleri başta olmak üzere birçok kanserin gelişiminde rol oynar. Sigara dumanına maruz kalanlarda da kanser riski artmaktadır. Sigara içmemek veya bırakmak sağlıklı yaşama atılan en büyük adımdır. Kanserden korunmada önemli oranda riski azaltır.
•Sağlıklı ve dengeli beslenin
Günde 5 porsiyon meyve-sebze yiyin. Her türlü meyve-sebze sağlık için gereklidir. Yağ oranı düşük besinleri tercih edin.Meme,kolon,akciğer,karaciğer ve böbrek kanseri riski alkol tüketiminin artışı ile paralel olarak artış göstermektedir;bu nedenle alkol alımı sınırlı miktarda olmalıdır.
•İdeal kiloda olmaya özen gösterin ve sporu yaşamınızın parçası haline getirin
Meme,prostat,kolon,akciğer ve böbrek kanseri riski normal kilolu insanlarda obezlere göre daha düşüktür. Spor yaparak,meme ve kolon kanseri riskini azaltmak mümkün. Günlük hayatımıza en az 30 dakikalık bir aktiviteyi dahil etmek,sporu yaşamın parçası haline getirmek genel sağlık açısından faydalıdır.
•Güneşten korunun
Cilt kanseri en sık görülen kanser türlerindendir;oysa korunmak mümkündür. Gün içinde güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerde (11.00 ile 16.00 arası) güneşten sakınmak gerekir. Şapka,güneş gözlüğü,cildin mümkün olduğunca giysiyle kapatılması ve açıkta kalan cilt bölgelerine koruyucu kremler uygulanması dikkat edilmesi gereken konulardır. Solaryum ve benzeri uygulamalar güneş ışığına direk maruz kalındığında ortaya çıkan tehlikeleri içerir.
•Koruyucu aşılarınızı olun
Kanser oluşmasında rol oynayan viral enfeksiyonlara karşı aşı programları vardır. Hepatit B aşısı ve HPV aşısı uygun yaş grupları ve riski yüksek kişiler için doktorları tarafından planlanmalıdır. Hepatit B virüs enfeksiyonu karaciğer kanseri,HPV ise rahimağzı (serviks) kanseri gelişimi için en önemli risk faktörlerindendir.
•Riskli yaşam biçiminden kaçının
Enfeksiyonlara yol açarak kanser için risk faktörü oluşturan durumlardan kaçınmak gerekir. Güvenli seks ve iğnelerin paylaşılmaması buna örnek verilebilir.
•Erken tanısı mümkün olan kanserlerin kontrolunu ihmal etmeyin
Tarama testleri,barsak kanserleri,serviks (rahim ağzı) kanseri,cilt kanseri ve özellikle kadınlarda en sık görülen kanser türü olan meme kanserinde erken tanıda yardımcıdır.
Prof. Dr. Özlem Er