Kışın kullanımı artan ağrı kesici,antibiyotik türü ilaçlar mide yakınmalarının artmasına neden oluyor. Uzmanlar uyarıyor;düzensiz beslenme,bilinçsiz ilaç kullanımı ve stres mide hastalıklarının görülme sıklığını artırıyor.
Mide ağrısı olan bir kişi,hangi durumlarda ağrıyı ciddiye alıp doktora başvurmalı?
Kişinin sindirim sisteminin olduğu yere elini götürmesi bir problemi olduğunu düşündürür. İç organlarda birebir sinir iletimi olmadığı için direkt mide ağrısı hissedilmeyebilir. Safra kesesi problemi de aynı yerde ağrıya neden olabilir,barsak problemi ya da pankreas da olabilir. Bu nedenle ağrının yerinden çok ağrının varlığı önemlidir.
Midesi ağrıyan bir kişi ilk olarak hastanelerin hangi bölüme,hangi uzmana başvurmalıdır?
Öncelikle iç hastalıkları ve gastroenterolojiye başvurabilirler. Her iki branş da,ilk başta ağrının ayırıcı tanısı dediğimiz değerlendirmeyi yapar. Kişinin genel muayenesi yapılır. Bu sorgulamada bizim değerlendirdiğimiz konu gece uyandırıyor mu,kişi aspirin ailesi ağrı kesicilerden kullanıyor mu veya eşlik eden bir hastalığı var mı? Buna göre tanı yöntemlerine hasta yönlendirilir. Ağırlıklı olarak mide düşünüyorsak,tabii ki endoskopik yöntemle tanı koymaya çalışıyoruz ya da ultrason,tomografi ve diğer kan tahlilleriyle kişinin şikâyetine yönelik tanısını almaya çalışırız.
Kış mevsiminde,mide-barsak hastalıklarının görülme sıklığında artış oluyor mu?
Kışın aspirin ailesi ağrı kesicilerin kullanımında artış oluyor. Kas,iskelet sistemi ağrıları,romatizmal hastalıklar,kırık,çıkıklar sebebiyle özellikle ileri yaş hastalarda bu ilaçlara bağlı mide ve barsak kanamaları çok sık karşılaştığımız problemlerden biridir. Bu tür ağrı kesici kullanan hastaların mutlaka yanında mide koruyucu bir ilaç almaları şart. Bir diğer etki de kışın geceler uzun ve çok geç vakitlere kadar televizyon seyrediliyor,insanlar oturarak zaman harcıyorlar. Çok fazla atıştırma tarzında yemek yeniyor. Bu nedenle de reflüye bir kolaylık sağlanmış oluyor. Çünkü bizim reflü için istemediğimiz şeylerden biri,yatmadan önce en az üç saat hiçbir şey yememek. Ayrıca kışın mevsim enfeksiyonları nedeniyle antibiyotikler çok sık kullanılıyor. Bunların sindirim sistemi üzerinde yan etkileri oluyor. Özellikle kış sonlarına doğru hemorajik kolit dediğimiz bir özel problem olabiliyor. Ayrıca bu antibiyotiklere bağlı ishalleri görebiliyoruz.
Mide hastalıklarının tanısında kullanılan endoskopi nasıl uygulanıyor,hasta acı çekiyor mu?
Endoskopi aslında kelime anlamıyla kapalı bir boşluğun özel aletler,minik kameralarla gözden geçirilmesi demektir. Hemen hemen her organın endoskopisi var ama en çok sindirim sistemininki biliniyor. Üst sindirim sistemi endoskopisi veya gastroskopi dediğimiz işlemde 8 ya da 10 saatlik oruç gibi bir açlıktan sonra genelde damardan uyku ilacı vererek,ağızdan girerek,yemek borusu,mide ve on iki parmak bağırsağı görüntülenir. Sindirim sistemi endoskopilerinde değerlendirilmeye çalışılan en içteki 1-2mm kalınlığında bir kısım olduğu için endoskopi dışında değerlendirme söz konu değildir. İşlem süresi 5-6 dakika sürüyor,uyku ilacıyla yapılan işlemde hasta hemen uyanıyor,birkaç saat ilacın etkisi devam edebiliyor. Endoskopi ile tedavisel girişim yapabiliyoruz. Mesela hastanın kılcal damar yumağı olduğunda onu hemen o anda yakabiliyoruz,kanama varsa onu durdurabiliyoruz,polip varsa çıkarabiliyoruz.
Dr. Rabia Köksal