Gözün herhangi bir yardımcı araç olmadan görmesine düzeltilmemiş görme keskinliği denir. Eğer görme mercekler (gözlük,kontakt lens vb) tarafından düzeltilerek ölçülmüşse bunada düzeltilmiş görme keskinliği denir.
Gözün iki cismi ayrı olarak algılayabilmesi için uyarılmış iki hücre arasında bir uyarılmamış hücre olması gerekir. Net görmede kullandığımız hücrelerimiz konilerdir ve en yoğun gözün merkezinde,maküla dediğimiz sarı noktada bulunurlar.
Gözün bir cismi net görebilmesi için görüntünün sarı nokta üstüne düşmesi gerekir. Yani gelen ışınlar ve görüntü tek bir noktada odaklanmış olmalıdır.
Görüntünün merkezde sarı noktada odaklanmaması haline refraksiyon kusuru ya da kırma kusuru diyoruz. Kırma kusurlarını ölçmek ya da saptamak için değişik yöntemler olmakla birlikte bugün en çok kullanılan araç otomatik refraktometredir. Otomatik refraktometre herhangi bir soru sormadan hastanın kırma kusurunu ölçebilen bir alettir. Çoğunlukla sonuçları güvenilir olmakla birlikte muhakkak hastanın subjektif muayeneye yani harfler gösterilerek yapılan muayeneye gereksinimi vardır. Birçok hasta ve ortam özelliği otomatik refraktometre sonuçlarını az veya çok değiştirebilir.
En çok bilinen kırma kusurları miyopi,hipermetropi ve astigmatizmdir.
Miyopide;görüntü sarı nokta yerine daha önde bir noktada odaklanmıştır. Buna sebep genellikle bu gözlerin boyunun normalden uzun olmasıdır. Gözün normalden 1mm daha uzun olması 3 derecelik bir miyop oluşturur.
Görüntünün merkezden daha önde oluşması sebebiyle bu hastalar uzaktaki cisimleri net göremezler. Buna karşılık yakın görmeleri çok iyidir. Uzağa baktıklarında net görmek için gözlerini kısarlar. Miyopi terimi yunancada gözleri kısmak anlamına gelen myein kelimesinden gelmektedir.
Miyop kişilerin görmelerini düzeltmek için kenarları kalın (diverjan) mercekler kullanılır. Bu mercekler ya gözlük olarak ya da kontakt lens olarak kullanılabilmektedir.
Hipermetropide; durum miyopinin tam tersidir yani görüntü sarı nokta yerine sarı noktadan daha arkada bir yerde odaklanmıştır. Bu gözler normal gözlere göre daha kısa gözlerdir. Bu kişiler uzaktaki cisimlere bakarken uyum yaparak görüntüyü netleştirebilirler ama yakındaki cisimleri net göremezler. Çocuklar çok kuvvetli uyum güçleri sayesinde yakındaki cisimleri de netleştirebildikleri için hipermetropi sıkıntıları varsa bile problem çekmezler. Yaş ilerledikçe,özelliklede 40 yaş sonrasında hipermetrop hastalar artık uzaktan da net görememeye başlarlar. Gençliğinde keskin görmesi olduğunu söyleyen birçok 40 yaş üstü kişi artık uzaktan net göremediğinden yakınmaya başlar.
Hipermetropların görmesini düzeltmek için ince kenarlı (konverjan) mercekler kullanılır. Bu mercekler görüntüyü toplayıp sarı nokta üstüne odaklanmasını sağlar.
Doç. Dr. Bozkurt Şener