Pekçok kadın hastada hayatının bir döneminde yumurtalıklarında kist olduğu tespit edilmiş ve bu da hastada merak ve endişeye sebeb olmuştur. Peki nedir bu yumurtalıklardaki kistler? Bu konuda bilgi edinmek için öncelikle yumurtalıkların fonksiyonlarına kısaca bakalım. Yumurtalıklar rahimin 2 tarafında yer alır ve her iki yumurtalıkta toplam 300.000 – 400.000 olgunlaşmamış kadın yumurta hücresi yer almaktadır.
Ergenlik dönemine kadar sessiz kalan yumurtalıklar,bu tarihten itibaren normal fizyolojik çalışmasına başlar ve menopoza girene kadar düzenli olarak her adet döneminde bir kez olmak üzere yumurta hücreleri olgulaşarak yumurtlama olayı adetin ortasında gerçekleşir. “Kist”i basitçe tanımlarsak,içi sıvı ile dolu oluşumlara kist denir (Basit bir benzetme ile içine su koyduğumuz balona benzer ).
Yumurtlama olayı sırasında olgunlaşmamış yumurta hücreleri olgunlaşırken içlerinde sıvı birikir ve yumurtlamadan hemen önce yaklaşık 2-2,5 cm’lik kist halindedirler ve yumurtlama ile bu kist kaybolur. Bazen adet bozukluklarına bağlı olarak yumurtlama olayı gerçekleşmez ve bu kistler büyümeye devam eder. Bunlara “Fizyolojik Kistler”denir. Adet düzensizliği nedeniyle olduğu için bu kistler 3-4 aylık bir sürede küçülerek kaybolurlar. Bu kistlerin dışında birde tümoral kistler vardır. Bu tümoral kistler yapısına göre her yaşda görülebilir ve bunların iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadıkları önemlidir.
O halde bir hastadakı kist varlığını araştırırken yaşı ve adet döneminin önemi vardır. Biz bu nedenle hastaları 1- Çocukluk ve ergenlik öncesi dönemi 2- Doğurganlık dönemi (15-50 yaş) 3- Menopoz dönemi (50-55 yaş sonrası) olarak inceleriz.
Doç. Dr. Hüsnü Görgen