Nükleer gerilim testinde genellikle kalbin iki aşamada görüntüleri alınır; ilk aşamada egzersiz gerilim testi ile koşu bandı veya sabit bisiklet sürülür veya kalpte gerilim sağlayan ilaçlar alınır, ikinci aşamada kalbin dinlenme halindeki görüntüleri alınır. Nükleer gerilim testi kalbin dinlenme ve aktivite sırasında ne kadar iyi çalıştığı hakkında bilgi sağlar.
Doktor, koroner arter hastalığı veya farklı bir kalp rahatsızlığından şüpheleniyorsa veya bir egzersiz gerilim testi göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi semptomların sebebini tek başına ortaya çıkaramıyorsa nükleer gerilim testi uygulayabilir. Ayrıca, daha önce kalp rahatsızlığı teşhisi konulmuş durumlarda nükleer gerilim testi tedaviye rehberlik edebilir.
Neden yapılır
Doktorunuz şu amaçlarla nükleer gerilim testini tavsiye edebilir:
- Koroner arter hastalığını teşhis etmek. Koroner arterler kalbe kan, oksijen ve besin taşıyan ana kan damarlarıdır. Koroner arter hastalığı genellikle, plak denilen tortular yüzünden bu damarların hasar görmesi veya hastalığa yakalanması sonucu meydana gelir. Nefes darlığı veya göğüs ağrısı gibi semptomlarınız varsa nükleer gerilim testi sayesinde koroner arter hastalığıyla ilgili olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
- Kalbin boyut ve şeklini değerlendirmek. Nükleer gerilim testi görüntüleri sayesinde doktor kalbin genişleme durumunu gözlemleyebilir ve pompalama işlevini ölçebilir.
- Kalp hastalıklarının tedavisine rehberlik etmek. Daha önce koroner arter hastalığı, aritmi veya diğer kalp rahatsızlıkları teşhisi konulmuşsa nükleer stres testi sayesinde doktorunuz tedavinin ne kadar iyi ilerlediğini değerlendirebilir. Ayrıca, kalbinizin ne kadar egzersizi kaldırabildiğini ölçerek size uygun bir tedavi planı belirleyebilir.
Riskler
Nükleer gerilim testi genellikle güvenlidir ve komplikasyonlar nadir görülür. Fakat herhangi bir tıbbi prosedürde olduğu gibi birtakım komplikasyon riski taşımaktadır.
Olası komplikasyonlar:
- Alerjik reaksiyon. Prosedür sırasında koldaki bir damara enjekte edilen radyoaktif boyaya karşı alerjiniz olabilir.
- Düşük kan basıncı. Egzersizden hemen sonra ve sırasında kan basıncınız düşerek baş dönmesine neden olabilir. Bu durum genellikle egzersizi bıraktıktan sonra geçmektedir.
- Anormal kalp ritimleri (aritmi). Egzersiz gerilim testinin yol açtığı aritmiler genellikle egzersiz yapmayı bıraktıktan kısa süre sonra düzelir. Hayati tehlike taşıyan aritmilere nadir rastlanır ve genelde ciddi kalp hastalığı olan kişilerde görülür.
- Kalp krizi (miyokard enfarktüsü). Nadir olmakla birlikte prosedürün kalp krizine yol açması olasıdır.
- Kızarma hissi veya göğüs ağrısı. Bu semptomlar, egzersizleri yapamayan kişilere verilen ilaç sonucunda meydana gelebilir. Genellikle kısa sürerler. Bu durumlarla karşılaşıyorsanız doktorunuza bildirin.
Nasıl hazırlanılır
Prosedürden 2 saat önce yememeniz, içmemeniz veya sigara içmemeniz gerekebilir. Doktorunuz aksini belirtmezse ilaçlarınızı normal şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz.
Astım için inhaler kullanıyorsanız teste de götürün. Test sırasında sizi gözlemleyen kişilere inhaler kullandığınızı bildirin.
Egzersiz gerilim testi için rahat kıyafetler giyin veya götürün.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Teste gittiğinizde doktor medikal geçmişinizi ve ne sıklıkla egzersiz yaptığınızı soracaktır. Bu şekilde sizin için uygun egzersiz süresi belirlenir.
Nükleer gerilim testi sırasında
Teste başlamadan önce sağlık görevlilerinden biri göğüs, bacak ve kollara elektrot yerleştirir. Elektrotlar kablolarla bir elektrokardiyogram (EKG) makinesine bağlıdır. Elektrokardiyogram kalp atışlarını tetikleyen elektriksel sinyalleri kaydeder. Test sırasında kan basıncını kontrol etmesi için kola bir tansiyon aleti takılır.
Yeterli derecede egzersiz yapamayacak durumdaysanız test için kalp kaslarına kan akışını artırması amacıyla ilaç verilir.
Daha sonra koşu bandında yürümeniz veya yavaş bir şekilde sabit bisiklet sürmeniz gerekir. Test ilerledikçe koşu bandının hız ve eğimi artar. Dengenizi sağlamanız için korkuluk temin edilir fakat korkuluğa çok sıkı tutunarak test sonuçlarını yanıltmamanız gerekir. Sabit bisiklette test ilerledikçe rezistans artar ve pedal çevirmek daha zor hale gelir.
Testin uzunluğu fiziksel form ve semptomlarınıza bağlıdır. Amaç; kalbin işlevini tamamıyla gözlemleyebilmek için yaklaşık 8-12 dakika boyunca kalbi yoğun şekilde çalıştırmaktır. Kalp atış hızı hedeflenen seviyeye; daha fazla devam etmenize izin vermeyen bir semptom meydana geldiğinde veya testi gözlemleyenler tarafından uyarı belirtileri tespit edildiği ana kadar egzersiz yaparsınız. Örneğin:
- orta ve şiddetli seviyeler arasında göğüs ağrısı
- şiddetli nefes darlığı
- anormal derecede yüksek veya alçak kan basıncı
- anormal kalp ritmi
- baş dönmesi
Devam etmekte güçlük çekiyorsanız testi herhangi bir anda sonlandırabilirsiniz.
Boyanın enjekte edilmesi
Maksimum egzersiz seviyesine ulaştığınızda talyum veya sestamibi (Cardiolite) denilen radyoaktif bir boya intravenöz (IV) hat yoluyla genellikle el veya koldan enjekte edilir. Bu madde kana karışır ve kalbe gider. Vücuttaki radyoaktif maddeyi tespit eden röntgen makinesine benzer bir makine kalp kaslarının görüntülerini oluşturur. Kalbin yetersiz kan akışı noktaları yeterli derecede boya gitmediği için görüntülerde açık renkli olarak görülecektir.
Egzersizden sonra 2-4 saat boyunca dinlenmeniz istenir. Bu süreçte yiyip içmemeli veya yorucu bir aktivitede bulunmamalısınız. Bu süreç sonrasında bir muayene masasında uzanırken kalbin ikinci aşama görüntüleri alınır. Radyoaktif boya işlemi tekrarlanır ve yine makine ile görüntüler alınır. Bu sayede doktor kalbin dinlenme ve egzersiz halindeki durumlarını karşılaştırabilir.
Nükleer gerilim testi sonrasında
Test tamamlandıktan sonra günlük aktivitelerinize devam edebilirsiniz.
Sonuçlar
Doktorunuz test sonuçlarını sizinle paylaşacaktır. Olası sonuçlar:
- Dinlenme ve egzersiz sırasında normal kan akışı. Testten elde edilen veriler normal kan akışına işaret ediyorsa koroner arter hastalığınız yok demektir. Ek testlerin yapılmasına gerek görülmez.
- Sadece dinlenme sırasında normal kan akışı. Bu sonuç, sadece egzersiz sırasında kalbin bir bölümünün yeterli kan akışı almadığını gösterir. Bir veya daha fazla tıkalı arter bulunduğunu gösterebilir (koroner arter hastalığı).
- Dinlenme ve egzersiz sırasında düşük kan akışı. Kalbin o bölümünün daima düşük kan akışı aldığını gösterir ve durum şiddetli koroner arter hastalığı veya geçmiş kalp krizinden kaynaklanabilir.
- Kalp kısımlarında yetersiz radyoaktif boya. Boyayı göstermeyen kalp bölgeleri, kalp krizinden hasar görmüş bölgelerdir.
Test sonuçlarınız yetersiz kan akışını gösteriyorsa koroner anjiyografi ameliyatına girmeniz gerekebilir (kalbe kan tedarik eden kan damarlarının doğrudan incelenmesi). Ciddi derecede blokajlar mevcutsa koroner müdahale (balon anjiyoplasti ve stent yerleştirme) veya açık kalp ameliyatı (koroner arter baypas) gerekebilir.
Sağlık Editörü
