Ani işitme kaybı ya da işitmede fark edilir azalma neden kaynaklanıyor olabilir?
Ani işitme kaybı,pratikte kulağın her 3 bölümünden de (dış,orta ve iç kulak) kaynaklanabilir. Dış kulak yolundaki bir kulak kirinin su emerek aniden şişmesi veya dış kulak enfeksiyonları,ki bunları yaz aylarında çok sık görürüz,ani işitme kaybına neden olabilir. Ayrıca yine orta kulak iltihapları ve Östaki tüpü fonksiyon bozukluğuna bağlı orta kulak basınç bozuklukları da böyle bir yakınmaya neden olabilir.
Ancak tıbbi açıdan “ani işitme kaybı”diye adlandırılan klinik tablo,iç kulak sorunlarına bağlıdır. “Birkaç gün içinde (genelde sınır 3 gündür) gelişen,peş peşe 3 frekansı tutan ve 30 db’den fazla olan sensörinöral (yani iç kulak tipi,iç kulaktaki salyangoz ve/veya işitme siniri hastalıklarından kaynaklanan) işitme kaybı”olarak tanımlanır. Bu bölümden kaynaklanan hastalıklar ise çok farklıdır. Genellikle görüldüğü gibi bir viral enfeksiyon olabileceği gibi,bakteriyel enfeksiyon,travma,tümör,otoimmün hastalıklar (vücudun bağışıklık sisteminin kendi organlarına verdiği patolojik yanıt),Meniere hastalığı,orta ve iç kulakta ani basınç değişiklikleri (ani yükseğe çıkma,ani suya dalma,ağır kaldırma,ıkınma vs gibi),damarsal kökenli hastalıklar,beyin ve sinir dokusunu tutan hastalıklar da neden olabilir. Bir de nedeninin bulunamadığı ve “idyopatik”diye adlandırılan ani işitme kayıpları vardır.
Yoğun çınlama ya da seslerin yankılanması bir kulak rahatsızlığı belirtisi midir?
Bahsedilen yakınmalar bir kulak hastalığı belirtisi olabileceği gibi,beyin ve sinir dokularına ait hastalıklar,kulak çevresindeki yapıların (örneğin boyun omurları ve kasları,çene eklemi,boğaz ve kulak kasları) hastalıklarına da neden olabilir.
Yoğun burun tıkanıklığı kulak rahatsızlığına neden olur mu?
Burun tıkanıklığı tek başına veya birlikte bulunan diğer hastalıklarla birlikte (örneğin burun alerjisi,sinüzit,burun eti sorunları,geniz hastalıkları) kulak rahatsızlığına neden olabilir. Bu durumda genelde orta kulak sorunları ile karşılaşılır.
Sık uçuş yapanların kulaklarında ne gibi hasarlar ortaya çıkabilir?
Aslında sağlıklı bir burun,Östaki tüpü ile kulak anatomisi ve fizyolojisi olan kişilerde ve kabin basıncı iyi dengelenmiş uçaklarla yapılan yolculuklarda,sık da olsa uçuşların kulakta bir hasar yapması beklenmez.
Ancak burun kemiği eğriliği,burun alerjisi,akut ve/veya kronik sinüziti,geniz sorunları veya o an aktif üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerde,uçuş sırasında,özellikle iniş ve kalkış anında Östaki tüpünün orta kulak basıncını dengeleyememesi sonucunda,orta kulakta negatif veya pozitif basınç gelişebilir. Bunun sonrasında kulak zarında çökme olabilir. Kişi kulak ağrısı,kulakta basınç hissi,uğultu-çınlama ve işitme kaybı yaşar. Ender olarak baş dönmesi,dengesizlik de olabilir. Genellikle bu sorunlar sıklıkla kendiliğinden veya bazen de ilaç tedavisiyle geçici iken,altta daha önce bahsedilen sorunları olan veya bir kez basınç sorunu geliştikten sonra tam düzelmeden yeniden uçak yolculuğu yapmak zorunda kalanlarda,kalıcı da olabilir. Ender olarak uçuş sırasındaki basınç değişikliği iç kulağı da etkileyerek,o an için iç kulak basınç sorunları yapabileceği gibi önceden var olan iç kulak sorununu da tetikleyebilir.
Uçuş sırasında meydana gelen kulak ağrılarını hafifletmek için o sırada ne yapmalı?
Öncelikle korunmak gerekir. Üst solunum yolu enfeksiyonu olanların zorunlu değillerse bu dönemde uçuş yapmamaları ve daha önce bahsedilen altta yatan başka hastalığı olanların,bir an önce bu hastalıklarını tedavi ettirmeleri önerilir. Daha önceden bu sorunu sık yaşamış olanlar,uçuştan önce Östaki borusunu açan ilaçları (dekonjestanları),eğer kalp-damar rahatsızlıkları açısından bir engel yoksa alabilirler. Yine burun ve Östaki borusundaki ödemi azaltan dekonjestanlı burun damlaları da uçak içinde kalkış ve uçuştan hemen önce buruna sıkılabilir. Ayrıca kalkış ve iniş sırasında sakız çiğnenmesi,sık sık yutkunulması ve eğer o an için aktif bir enfeksiyon yoksa ağız ile burun kapatılarak kulaklara basınç verme manevrası (Valsalva) yapılması da yararlı olabilir.
Sık uçuş ve burun tıkanıklığından meydana gelen kulak rahatsızlıkları için tedavi nasıl olmalıdır? Hangi durumlarda ameliyat gereklidir?
Burun tıkanıklığı yapan nedene göre tedavi değişir. Neden burun bölmesi eğriliğiyse mutlaka cerrahi tedavi gerekir. Burun eti ve/veya sinüzit sorunuysa önce ilaç tedavisi,devam ederse ameliyat yapılır. Uçuş sırasındaki kulak sorunları ender oluyor ve geçiciyse ameliyat gerekmez. Ancak çok sık oluyor ve kalıcı soruna neden oluyorsa,ameliyatla kulağa tüp takılması gerekebilir.
Prof. Dr. Levent Erişen