İnsanlık tarafından bilinen (en eski),dünyada her yıl milyonlarca insanı tehdit eden,acil hareket planı gerektiren,ölümcül ancak tedavi edilebilir bulaşıcı bir hastalıktır.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre;halen dünya nüfusunun üçte birine verem mikrobunun bulaştığı ancak bu insanlardan sadece %5 ile %10’unun hasta olduğu tahmin edilmektedir
Dünyada nerelerde daha yaygın?
Bütün kıtalarda,bütün ülkelerde tüberküloz vardır. Verem günümüzde hala tek mikrobun yaptığı en çok öldüren bulaşıcı hastalıktır. Yılda 9,2 milyon insan bu hastalığa yakalanırken 1,6 milyonu ölmektedir. Dünyada verem hastalarının sayısı yıllar içinde artış göstermektedir.Dünyada tüberküloz en çok Güney-Doğu Asya ve Sahra Güneyi Afrika’da bulunmaktadır. Hindistan,Çin ve Endonezya’da Dünya’daki hastaların yarısı bulunmaktadır. Toplam 22 ülkede,dünyadaki tüberküloz hastalarının yüzde 80’i bulunmaktadır.
Tüberkülozun kontrolü için çabalarını zayıflatan ülkelerde hastalık artış göstermektedir. AIDS hastalığı da veremi artırmıştır. Sanayileşmiş ülkelerde 1980’li yıllarda hastalığın artışı bu iki nedene ve göçlere bağlıdır.
Türkiye’de 2010 yılında verem savaşının durumu
- Son yıllarda Sağlık Bakanlığının açıkladığı verem raporları Türkiye için önemli bir bilgi kaynağı olmuştur. Verem savaşı dispanserlerine kayıtlı her yıl yaklaşık 19.000 tüberküloz hastası tedavi görmektedir. Tahmini olarak yılda 2-3 bin verem hastasının kayıt dışı olduğu tahmin edilmektedir.
- Verem hastalarına doğru tanı konulması konusunda önemli gelişme kaydedilmiştir. Hastaların balgam incelemelerinde mikrobun gösterilmesi en önemli tanı yöntemidir. Bunun yanında,balgam kültürü ve ilaç duyarlılık testi yapılma oranları düşüktür. Bazı büyük kentlerimizde bile hala bakteriyolojik tetkiklerin yetersiz yapılıyor olması,bugünün tıbbi imkanları ve bütçeleri açısından başarısızlıktır.
- Hastaların tedavisinde standart ilaç kullanımı yerleşmiştir. Doğrudan gözetimli ilaç içirme uygulaması,Sağlık Bakanlığının konuyu önemsemesi ile büyük başarı sağlamıştır. Tedaviyi terk eden hastaların sayısı her yıl daha da azalmaktadır.
Türkiye’de verem mücadelesinde;Ulusal Verem Savaşı Dernekleri Federasyonu”,1948 yılında “Ulusal Verem Savaşı Derneği”adıyla kurulmuştur. 1973 yılında “Türkiye Ulusal Verem Savaşı Derneği”adını almıştır. 1987 yılında “Verem Savaşı Dernekleri Federasyonu”kurulmuş,yerini “Türkiye Ulusal Verem Savaşı Dernekleri Federasyonuna bırakmıştır
Kaynak:
www.verem.org.tr/
Dr. Nur kaşkır Öztürk