En çok enerji veren besin bileşenidir. 1 gr yağ yaklaşık 9 kcal enerji sağlar. İhtiyaçtan fazla alınan yağlar depolanmaya başlar ve daha sonra kullanılmak üzere biriktirilen bu yağ depoları,ihtiyacımızdan fazla besin almaya devam ettiğimiz sürece tehlikeli seviyelere ulaşabilir. Yağlar,yağ asitlerinden oluşmaktadır ve yağ türleri içerdikleri yağ asitlerinin özellikleri ile belirlenmektedir. Doymuş yağlar ve doymamış yağlar olarak iki grupta incelenirler. Daha çok hayvansal besinlerde bulunan doymuş yağlar,insan sağlığı için zararlı yağlardır. Daha çok bitkisel besinlerde ve balıklarda bulunan doymamış yağlar ise insan sağlığı için yararlıdırlar Yağlı besinleri tüketirken günlük enerji ihtiyacımızın %30 dan fazlasını içermemesine dikkat etmeliyiz.
Doymuş yağlar genel olarak hayvansal gıdalarda fazla miktarda bulunmaktadır. Gereğinden fazla tüketildiği zaman kolesterol değerini yükseltirler,kalp-damar hastalıkları,kanser ve şişmanlık gibi hastalıklara zemin hazırlarlar. Oda sıcaklığında katı halde bulunurlar.an cak zeytinyağı,ayçiçek yağı,kanola yağı,soya yağı gibi sıvı yağlar da az miktarda da olsa doymuş yağ içerirler. Besinsel kaynakları;et,tam yağlı mandıra ürünleri (peynir,süt ve dondurma),kümes hayvanlarının derisi ve yumurtadır.
Doymamış yağlar ise tekli doymamış,çoklu doymamış ve trans yağlar olarak 3 grup altında toplanırlar. Bunlar vücudun ihtiyaç duyduğu elzem yağlardır. Oda sıcaklığında sıvı halde bulunurlar ve büyük bir çoğunluğunu bitkisel kaynaklı gıdalar oluşturur. Tekli doymamış yağların diyette yer alması iyi huylu kolesterolün düşmesini engellerken,kötü huylu kolesterolün düşmesine yardımcı olur. Çoklu doymamış yağ esitleri ise kendi içerisinde omega-3 omega-6 ve omega-9 olmak üzere 3 gruba indirgenir. Omega-3 kaynakları;balık,anne sütü,keten tohumu,fındık,soya iken omega-6 kaynakları;anne sütü,yumurta,süt ve süt ürünleri,mısır yağı,yer fıstığı,kanak çekirdeği,ay çekirdeği,soya fasulyesi ve omega-9 kaynakları;avakado,kayısı çekirdeği,badem ve zeytinyağıdır. Gün içerisinde,bir birey yağlı bir porsiyon balık tüketildiği zaman yaklaşık 900 mg omega-3 yağ asiti almış olur. Tüketiminin eksik olması sonucu olarak,bebeklerde bağışıklık ve siniri sisteminin gelişimnde eksikliklere neden olabilmektedir.
Dyt. Işıl Turgay